Page 32 - 85Ausgabeweb

SAĞLIK

Spor,

BEDENSEL VE PSİKOLOJİK

İYİLİK HALİMİZİ

GÜÇLENDİREN ETKİLİ BİR ARAÇ

Son yıllarda yapılan araştırmalar, beden ve ruh sağlığının bir bütün
olduğunu ispatlar nitelikte. Stres, fiziksel sorunlara yol açtığı gibi,
fiziksel sorunlar da psikolojiyi olumsuz yönde etkileyebiliyor. Konuyla
ilgili sorularımızı yanıtlayan Klinik Psikolog Melisa Varol, “Beden ve ruh
sağlığı, ayrılmaz bir bütünün parçalarıdır ve spor, hem bedensel hem
de psikolojik iyilik hâlimizi güçlendiren etkili bir araçtır” diyor.

Bedenimiz ve ruh sağlığımız ara- rak tatmin sağlar. Ayrıca spor, sosyal derin ve kesintisiz uyku sağladığını
sında nasıl bir ilişki var? Sporun bu bağları güçlendirir. göstermektedir. Son olarak, egzersi-
ilişkiye etkisi nedir? zin beynin esnekliği anlamına gelen
Spor ve fiziksel aktivite, beden ve nöroplastisiteyi teşvik ettiği de bilini-
Beden ve zihin, karşılıklı olarak etki- beyin fizyolojimizi hangi mekaniz- yor. Nöröplastisite, nöronların (sinir
leşim içindedir. Stres, fiziksel bütün- malarla etkileyerek ruh sağlığımıza hücrelerinin) esnek bir şekilde uyum
lüğümüze tehdit oluşturabilirken; fi- doğrudan tesir ediyor? sağlama, yeni bağlantılar kurma ve
ziksel sorunlar da psikolojik iyi oluşa birlikte çalışabilme yeteneğidir. Eğer
etki edebilir. Yani bedenimiz ve ruh Spor ve fiziksel aktivite, hem beden bir düşünceyi durdurmakta ya da bir
salığımız arasında oldukça güçlü hem de beyin fizyolojimizi bir dizi duyguyu değiştirmekte zorlanıyorsa-
bir ilişki var. Bunu biyopsikososyal biyokimyasal ve sinirsel mekanizma nız, egzersiz yaparak nöroplastisiteyi
modelle açıklayabiliriz. Bu model; aracılığıyla etkileyerek ruh sağlığımıza artırabilir ve nöronların farklı bağlan-
biyolojik, psikolojik ve sosyal faktör- doğrudan katkıda bulunuyor. Önce- tılar kurarak ateşlemesine yardımcı
lerin birbiriyle etkileşimde olduğu bir likli olarak, beyinde nörotransmiter olabilirsiniz.
sistemi anlatıyor. Fiziksel sağlığımız; adı verilen kimyasalların üretimini ve
ruh hâlimizi, stres düzeyimizi ve genel salınımını artırır. Mutluluk hormonu Spor ve fiziksel aktivite; stres, ank-
psikolojik iyilik hâlimizi doğrudan et- olarak bilinen ve vücudun doğal ağrı siyete ve depresyon gibi psikolojik
kileyebilir. Aynı şekilde zihinsel sağlık kesicisi olan endorfin; depresyon ve sorunlarla başa çıkmada nasıl ve
durumumuz da bedensel fonksiyon- anksiyeteyle ilişkili olan serotonin; ne kadar rol oynuyor?
larımızı etkileyebilir. Düzenli fiziksel beynin ödül sistemiyle ilişkili olan
aktivite, beyinde endorfin ve seroto- ve salgılandığında kişinin motivas- Spor ve fiziksel aktivite; stres, anksi-
nin gibi mutluluk hormonu olarak yonunu ve öz güvenini artıran do- yete ve depresyon gibi psikolojik so-
bilinen kimyasalların salgılanmasını pamin kimyasalları salgılanır. Diğer runlarla başa çıkmada oldukça etkili
artırarak ruh hâlimizi iyileştirir. Ayrıca yandan, spor ve fiziksel aktivite, vü- ve bilimsel olarak desteklenmiş bir rol
spor yaparken stres hormonları azalır. cudun stresle başa çıkma meka- oynar. Birincil olarak, stres yönetimin-
Bu da kaygı ve depresyon belirtileri- nizmasını düzenleyen HPA (Hipo- de oldukça etkilidir. Fiziksel aktivite,
ni hafifletir. Sporun bir başka olumlu talamus-Pitüiter-Adrenal) eksenini stres hormonlarının (özellikle kortizol)
etkisi de kendilik algısını ve öz saygıyı etkiler. Üçüncü olarak, araştırmalar seviyesini düşürerek vücudun strese
artırmasıdır. Fiziksel güçlenme, kişinin bize düzenli fiziksel aktivitenin uyku karşı verdiği tepkiyi düzenler. Aynı za-
öz güvenini yükseltebilir, hedeflere döngüsünü düzenleyen melatonin manda, endorfin salınımını artırarak
ulaşma duygusu ise psikolojik ola- hormonunun üretimini artırarak daha rahatlama hissi oluşturur. Düzenli eg-

Zeitung für Vielfalt 18