Page 46 - 78Ausgabeweb

PSİKOLOJİ

Psikoterapi ve

beyin

Prof. Dr. Hakan Türkçapar
ASBÜ Psikoloji Bölüm Başkanı

Duygu, düşünce ve davranışları- ulaşılan sonuç, henüz çok parlak amacının varolan ruhsal belirtileri
mızla ilgili organımız beynimizdir. değildir. ortadan kaldırmaya ya da dönüş-
Ruhsal sorunlar, duygu, düşünce türmeye bu yolla da bireyin ruh-
ve davranışlarımız için yönetici or- Ruhsal rahatsızlıkların tedavisinde sal olarak daha sağlıklı yaşaması
gan olan beyni ilgilendirir. Duygu, psikolojik yöntemlerin kullanılma- ve olumlu yönde kişisel gelişime
düşünce, davranış alanında bir sı biyolojik yöntemlerle nerdey- dönük olması gerekir. Psikotera-
sorun olduğunda beyni etkileye- se eşzamanlı olarak başlamıştır. pilerin bu amaçlarını gerçekleşti-
rek bu sorunları çözmeye çalış- Temelde iletişim üzerinden etki rirken ruhsal rahatsızlıkların nasıl
mak, genel tıp mantığı içerisinde eden psikolojik yöntemler, yani oluştuğuna ilişkin bir kuramları ve
doğal olarak akla gelebilecek ilk psikoterapiler, insan beynine ula- bu kurama dayalı olarak geliştiril-
yollardan birisidir. Bu mantıkla şırken dolaşım sistemi (kan yolu) miş müdahale yöntemleri vardır.
doğan psikiyatri, 20. yüzyılın ba- veya cerrahi yöntemler dışında Her psikoterapiye özgü özel ku-
şından itibaren hem beyindeki başka bir yolu belki de ana yol ram ve tekniklerin yanı sıra bütün
yapısal ve işlevsel değişiklikleri olan görsel ve işitsel algıyı kullanır. psikoterapi türlerinde ve hatta
araştırmış, hem de beyne yönelik Psikoterapi, ruhsal bozuklukla- bütün tıbbi tedavilerde ortak olan
cerrahi müdahaleler veya biyolo- rın tedavisi veya ruhsal sorunlara bazı etkenler de psikoterapinin
jik yöntemler (ilaçlar, elektrokon- yardım edilmesi amacıyla, insan amaçladığı değişiklikleri gerçek-
vülsif terapi[1] vb.) kullanmıştır. ilişkisi veya iletişime dayalı yön- leştirmede pay sahibidir. Psikote-
Günümüzde cerrahi müdahaleler temlerin kullanılmasıdır. İnsan rapilerde ortak olan bu iyileştirici
ruhsal sorunlar için çok nadiren beyninde bir değişiklik sağlamak etkenlerin başında kişinin kendini
başvurulan yöntemler olmakla amacıyla kullanabileceğimiz en açması ve birine güven duyması,
beraber, özellikle ilaç tedavileri ol- önemli araç konuşmaktır. Söz ya yeni bilgiler edinme, kendisine
dukça yaygın biçimde kullanılan da konuşma, kan yoluyla beyne anlamsız ve yersiz gelen durum
biyolojik-bedensel yöntemlerdir. ulaşan bir kimyasal molekül ka- ya da belirtilere bir anlam bulma
Beyni, daha doğrusu ağırlıklı ola- dar, belki de daha özgün bir bi- gelir.
rak nöron ve sinapsları etkileyen çimde etkilidir. Psikoterapi bir
antidepresanlar (depresyon te- anlamda sözün veya etkileşimin Psikoterapinin hangi yolla etki et-
davisinde kullanılan ilaç grubu), beyne olan bu etkisinin ruhsal tiğine ilişkin her kuram kendisine
antipsikotikler[2], anksiyolitikler sorunların azaltılması amacıyla özel çeşitli açıklamalar geliştirmiş-
(kaygı giderici) ve duygudurum kullanılmasıdır. İnsan beyni her tir. Ancak kuramlar ne kadar farklı
düzenleyici ilaçlar birçok psikiyat- tür algıdan etkilenebilir ama bir açıklamalar getirse de, sonuçta
rik rahatsızlığın tedavisinde kulla- psikolojik müdahale yönteminin, algı, duygu, düşünce, davranışla
nılmaktadır. Ancak gerek ruhsal bilimsel anlamda bir psikotera- ilgili merkezi organımız olan be-
rahatsızlıkların beyindeki yapısal pi olarak adlandırılabilmesi için yin bu etkilerin gerçekleştiği or-
veya işlevsel eşlikçilerini bulmak psikolojik bir kurama dayanması, tak son noktadır. Yani duygu dü-
gerekse de bu rahatsızlıkları ilaç- bu konuda eğitim almış bir pro- şünce davranışla ilgili değişiklikler
larla tedavi etmek konusunda fesyonel tarafından yürütülmesi, bir şekilde beynimiz üzerinde bir

Zeitung für Vielfalt 26