Hemen hemen her yaş aralığında görülebilen beyin tümörleri 10 yaş altı çocuklarda ve 70 yaş üzerindeki kişilerde daha yaygın gelişir. Şiddetli baş ağrısı, bulantı, kusma, konuşma bozukluğu, kol ve / veya bacakta güç kaybı, görme bozukluğu gibi semptomlara yol açabilir. Bazı sınırlı çalışmalarda ise aşırı cep telefonu kullanımı da beyin tümörüne neden olduğu görülmüştür.
Prof. Dr. Selçuk Göçmen
Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı
Beyin tümörü, beynin kendi dokusunda yer alan hücrelerin farklılaşarak kontrolsüz bir şekilde çoğalması ya da vücudun farklı bir yerinde var olan kanser hücrelerinin kan dolaşımı yoluyla beyne ulaşarak bu bölgeye yayılmasıyla oluşan bir hastalıktır.
Toplumda her 100 bin kişi arasında 3 ila 5 kişide bir görülen bu hastalığa, kadınlara oranla erkeklerde daha sık rastlanıyor. Genetik geçiş, radyasyona maruz kalmak, beyaz ırk gibi bazı etkenlerin yanı sıra farklı risk faktörleri de beyin tümörü oluşumunu tetikleyebilir. Beyin kanseri belirtilerini bilmek, varsa şikayetlerinizi dikkate almak ve vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmak çok önemlidir.
Beyin tümörünün beyne ait hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla oluşur. Kanser hücreleri, sağlıklı hücrelerden çok daha uzun yaşar. Bu hücrelerin çoğalmasıyla oluşan hücre yığını, tümör olarak adlandırılır. Bunun yanı sıra vücutta var olan pek çok kanser türü de beyne metastaz yapabilir. Farklı bir deyişle vücudun farklı bir bölgesinde olan kanser türü de zaman içinde kan dolaşımına karışarak beyne ulaşabilir. Bu da beyin tümörü oluşumuna yol açabilir.
Beyin tümörü beyaz ırkta daha çok görülüyor
Günümüzde beyin tümörünün neden olduğu tam olarak anlaşılamadı ancak aile öyküsünün bazı türlerinde direkt ilişkisi olduğu bilinmektedir. Oluşumunu tetikleyen risk faktörlerinin başında ırk gelir. Beyaz ırkta daha yaygın görülür. Hemen her yaşta görülse de 10 yaşın altı çocuk ve 70 yaşın üzerindeki yetişkinlerde daha sık görülür. Bunların yanı sıra radyasyona maruz kalmak, bazı hormon ve kimyasallar da beyin tümörü oluşumunda risk faktörüdür.
Beyin tümörü büyüdükçe kafa içerisindeki basıncı artar
Beyni dış etkenlerden koruyan kafatası, anatomik açıdan genişlemeye uygun yapıda değildir. Hastalık ilk oluşmaya başladığı dönemde lezyon şeklindedir ancak beyin tümörleri evreleri ilerledikçe kafatasının sert yapısından dolayı tümör, beyne direkt olarak baskı yapmaya başlar. Sinsi bir şekilde büyümesini sürdüren beyin tümörü, bu döneme kadar çoğunlukla bir semptoma yol açmaz. Ancak tümör büyüdükçe beyin dokusu üzerindeki baskı ve kafa içi basınç artar. Tümörün yerleştiği bölgeye göre beyin fonksiyonlarını etkiler, belirtileri ortaya çıkar.
Beyin tümöründe en sık görülen 7 belirti
Baş ağrısı: Tümörün büyüyerek kafa içi basıncını artırması ile birlikte ilk oluşan belirti baş ağrısıdır. Son derece şiddetlidir ve kişi ağrı kesici ilaç kullanmasına rağmen baş ağrısı azalmaz. Beyin tümörü büyüdükçe ağrının sıklığı-şiddeti artar. Ağrı gece saatlerinde şiddetlenir ve sabah uyandığında da devam eder. Eğilmek, öksürmek gibi kafa içi basıncın artmasına yol açan eylemler şiddetlenmesine yol açar.
Bulantı ve kusma: Beyin tümörü varlığında baş ağrısına eşlik eden mide bulantısı-kusma şikâyeti görülür. Çoğunlukla sabah saatlerinde gerçekleşen kusmaya hıçkırık da eşlik edebilir.
Uyuşukluk: Tümörün boyutuna bağlı olarak uyuşukluk gelişir. Beyin dokusu üzerinde artan baskıya bağlı olarak uyku ihtiyacı artabilir. Özellikle çocuklarda kusma ile baş ağrısında azalma gözlemlenebilir.
Görme ve konuşma bozuklukları: Çift görme, şekillerin kayması, görüşün dalgalanması, bulanık görme, görüş kaybı gibi pek çok görme bozukluğunun yanı sıra tümöre bağlı olarak dilin dönmemesi, kelimeleri hatırlayamama, telaffuz problemleri, peltek konuşma, konuşulanları anlamama gibi konuşma bozuklukları gelişebilir.
Nöbet: Beyin dokusunun baskı altında kalmasına bağlı olarak beyin fonksiyonlarında bozulmalar yaşanır. Kol ve bacaklarda seğirme ya da tüm vücudun titremesi gibi belirtilerin yanı sıra kısa süreli bilinç kaybı da oluşabilir.
Denge problemleri: Beyinde tümör varlığında kişi dengesini kurmakta zorlanabilir. Ayağa kalkmak ve yürümek gibi temel becerileri yapmak güçleşebilir.
Kişilik değişimi: Tümörün yerleştiği bölgeye göre hastada kişilik değişimleri görülebilir. Normalde çok sakin olan biri hırçın ve öfkeli birine dönüşebilir. Bilinç değişimi ve unutkanlık yaygın olarak görülebilir.
Tümörün tamamen çıkarılması tedavide oldukça önemli
Beyin tümörü tanısında kişi öyküsünün son derece önemlidir. Hekim, kişinin anamnezini aldıktan sonra nörolojik muayene ile hastayı değerlendirir. Ardından BT, MR gibi radyolojik görüntüleme yöntemleri ile tanı netleştirilir. Radyolojik görüntülemeler ile tümör varlığı gözlenir, boyutu-yerleşimi hakkında bilgi sahibi olunur. Bazı vakalarda tanını netleştirilmesi için beyin biyopsisi yapılması gerekebilir. Tanını netleştirilmesinin ardından tedavi süreci belirlenir. İyi huylu tümörlerin cerrahi yöntemlerle çıkarılması esastır. Kötü huylu tümörlerde ise cerrahi girişim sonrasında tedavi süreci, radyoterapi-kemoterapi ile desteklenir. Özellikle iyi ve kötü huylu tümörlerde tümörün cerrahi olarak tamamen çıkarılması tedavide önemlidir. Günümüzde hibrit ameliyathanelerde en az riskle başarılı cerrahiler yapılabilir.
