Şeftali Alerjisine Dikkat!
Görüntüsü ve kokusu ile yaz mevsiminin gözde meyvelerinden biri olan şeftali, alerjik kişiler için tehlikeli olabilir. Ciltte döküntü, kaşınma, şişme ve alerjik şoka kadar ileri tablolar oluşabilir.
Dr. Handan Duman Şenol
Türkiye Ulusal Alerji-Klinik İmmünoloji Derneği Üyesi
Yaz mevsimin en sevilen meyvelerinden şeftali, alerjik kişiler için sanıldığı kadar tatlı bir meyve olmayabilir. Kabuğu ve içeriğinde yer alan Pru P3 isimli proteinin bazı kişilerde alerjik sorunlara yol açabilir.
Alerji tespit edildikten sonra kişilerin diyetinden çıkarılması ayrıca gıda etiketlerinin dikkatli okunup şeftali içeriğinin bulunmamasına dikkat edilmesi gerekir.
Şeftali tükettikten 2 saat sonra reaksiyon başlar
Meyve alerjileri nadir görülmekle birlikte şeftali alerjisi en sık bilinendir. Genellikle tükettikten ilk iki saatte reaksiyon oluşur. Nadiren şeftali kokusu ile veya cilde teması sonrası da reaksiyon görülebilir. En sık görülen şikayetler ağızda kaşıntı ve karıncalanma, ciltte döküntü, kaşıntı, yüzde-gözde şişme, kusma, ishal, burun akıntısı, hapşırık, burun tıkanıklığı, öksürük, hışıltı, nefes darlığıdır. Ancak alerjik şoka yol açıp hayatı tehdit de edebilir.
Şeftali ile polen alerjisi ile çapraz reaksiyon oluşturabilir
Bazen de polen-besin alerji sendromuna bağlı görülebilir. Polen-besin alerji sendromunda aslında kişinin polen alerjisi mevcuttur. Polen alerjenleri ile çapraz reaksiyon veren şeftali gibi besinlerin alımını takip eden şikayetler oluşmaktadır. Şeftali ağaç polenleri ile çapraz reaksiyon verir. Şeftali alımını takiben ilk 10-15 dakika içeresinde dil, dudak, damak ve boğazda karıncalanma, kaşıntı, bazen şişlik olabilmekte, bu durum oral alerji sendromu olarak adlandırılır. Genellikle şikayetler yarım saat içeresinde kendiliğinden geriler, yüzde 1-8 kadar hastada kurdeşen, nefes darlığı, hışıltı ve anafilaksi denilen hayatı tehdit eden şok görülebilir.
Şeftali diyetten çıkarılmalıdır
Öyküsünde şeftali alımını takiben (ne kadar süre sonra şikayetlerin geliştiği, kabuklu/kabuksuz tüketme şekli, ne kadar tüketildiği, birlikte alınan diğer gıda ve ilaçlar, egzersizle ilişkisi sorgulanır) şikâyeti olan kişilerde yapılan deri veya kanda duyarlanmayı gösteren testler yardımı ile teşhis konulur. Bazen de besin yükleme testi adı verilen, hastane koşullarında besinin az miktardan başlayıp giderek artan şekilde hastaya verilmesi gerekebilir. Tanı konulduktan sonra şeftalinin kişinin diyetinden çıkarılması gerekir.
Hazır gıdaların ve kozmetik ürünlerin içerikleri dikkatli okunmalı
Özellikle paketlenmiş gıdaların (örneğin meyve suları) etiketlerinin okunması önemlidir. Restoranlarda yenilecek yemek/tatlıların içeriğinde şeftali olup olmadığı mutlaka sorgulanmalıdır. Bazı krem, parfüm gibi kozmetik ürünler içerisinde de şeftali kullanıldığı için bu tarz ürünlerin etiketlerinin okunması uygundur.
Çocuklarda şeftali alerjisi olması durumunda sorumlu olan kişilerin (akrabalar, bakıcılar, öğretmenler) bilgilendirilmesi önemlidir.
