Masabaşı çalışanların hastalığı: BOYUN DÜZLEŞMESİ

Kişilerin yaşam kalitesini önemli derecede etkileyen boyun düzleşmesine, günlük yaşamdaki hareketsizlik ve bilgisayar başında geçirilen uzun saatler sebep oluyor. Duruş bozuklukları ile birlikte ortaya çıkan boyun düzleşmesi genellikle boyun ağrısıyla belirti veriyor.
Elif Ceren ÇINGI

Boyun ağrısı ile belirti veren boyun düzleşmesi, boyun bölgesinin kıvrımını kaybetmesi veya azalması sonucu ortaya çıkıyor. Normalde boyunda hafif bir geriye doğru C kıvrımı varken, servikal kifoz olarak da adlandırılan boyun düzleşmesinde boyun normal eğriliğinin bir kısmını kaybetmiş oluyor. Bu durum boynu düz yaparak başın öne eğilmesine neden olabiliyor. Masa veya bilgisayar başında çalışanlar, yük taşıyanlar, diş hekimleri ve teknisyenleri, baş seviyesinin üzerinde yapılan işler, uzun süreli telefon kullanımı ve benzer meslekleri yürüten kişilerde kronik boyun ağrısı ve boyunda düzleşme görülebiliyor.

BOYUN AĞRISI İLE ORTAYA ÇIKIYOR

Boyun düzleşmesi, öne doğru açık C gibi olan boyun vertebral kemiklerinin düzleşmesi ile tanımlanıyor. Stres, demir ve kalsiyum eksikliğinin yanı sıra duruş bozuklukları da bu sorunun yaşanmasına yol açıyor. Boyun düzleşmesi, genellikle boyun ağrısı ile ortaya çıkıyor ve ağrı zamanla omuzlara yayılıyor. Eğer burada oluşan boyun ağrıları önlenmez ise boyun fıtığı oluşmasına da neden oluyor. Özellikle ofis ve banka çalışanlarında, uzun süre boynu eğik bir şekilde bilgisayara bakan kişilerde ve demir eksikliği anemisi yaşayan kişilerde görülüyor. Boyun düzleşmesi tedavi edilmediği ve ilerlediği takdirde farklı hastalıklara davetiye çıkarıyor. Bu durumdan dolayı da mutlaka tedavi edilmesi ve kişinin normal haline dönmesinin sağlanması gerekiyor.

ÇEŞİTLİ TRAVMALAR DA BOYUN DÜZLEŞMESİNE NEDEN OLABİLİYOR

Boyun düzleşmesinin en önemli nedenini duruş bozukluğu oluşturuyor. Bu bozukluk, kişiler uyku halindeyken ya da gün içinde uyanıkken çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkıyor. Sürekli masabaşında çalışmak, gün içinde yeterli fiziksel aktivitede bulunmamak gibi etkenler duruş bozukluğuna yol açıyor. Özellikle kişilerin mesleki koşulları nedeniyle her gün uzun süreler boyunca yanlış postürde oturması önemli boyun düzleşmesi nedenleri arasında gösteriliyor. İleri yaş da boyun düzleşmesine neden olan etkenler arasında yer alıyor. Yaşla birlikte omurlar arasındaki disklerde zedelenme görülüyor ve bu diskler çökmeye başlıyor. Dejeneratif disk hastalığı olarak da bilinen bu zedelenme ve incelme hem boynun kavisini kaybetmesine hem de kişilerin dengede sorun yaşamasına neden oluyor. Yaşam tarzının yanı sıra çeşitli travmalar da boyun düzleşmesi nedeni olabiliyor. Özellikle spor aktiviteleri sırasında ortaya çıkan zedelenmeler ve kaza, düşme ve darbeler sonucunda boyun bölgesinde meydana gelen yaralanmalar travma yaratıyor. Omurgada meydana gelen bu değişiklikler, kırılmalar ve yırtılmalar da boyun düzleşmesine yol açabiliyor. Bazı vakalarda ise çevresel etkiler nedeniyle değil doğuştan gelen boyun düzleşmesi görülüyor. Konjenital boyun düzleşmesi, özellikle omur ve omurganın doğal yapısını kaybettiği servikal kifozla birlikte ortaya çıkıyor.

TEŞHİSİ NASIL KONULUYOR?

Boyun düzleşmesi nedenleri çok farklı olabildiği için uzman doktor tarafından detaylı bir öykü alınıp muayenenin yapılması gerekir. Doktor, hastanın vücut dengesini ve boyun hareketlerini detaylı olarak değerlendirirken, boyun anatomisini eliyle muayene ederek inceleyebiliyor. Gerekli görüldüğü takdirde omurga grafileri, MR ve CT istenebiliyor. Zaman zaman postür analiz cihazları gibi yeni gelişen teknolojik cihazlarla omurga analizi yapılabiliyor. Hatta yürümeye bağlı omurga değişiklikleri olup olmadığı yürüme analizi cihazları ile tespit edilebiliyor. Eğer hastada ek hastalık varsa değerlendirilip gerekli görüldüğü takdirde kan tetkikleri de istenebiliyor. Tüm bunların sonunda tanı konulan hastalığa göre hastaya tedavi planı belirleniyor.

TEDAVİDE İLK AŞAMA FİZİK TEDAVİ

Yapılan tetkiklerin sonucunda tanı konulan hastalığa göre hastaya tedavi planı oluşturuluyor. Yardımcı ortezler (boyunluk, korse gibi) kullanılabiliyor. Kullanılan ortezlerin uzun vadede kullanılmaması öneriliyor. Boyun düzleşmesine neden olabilecek bilgisayar kullanımı, telefon kullanımı, iş ortamı, yastık seçimi gibi günlük hayatta yapılan hatalar için hasta bilgilendiriliyor. Tedavide ilk aşamada fiziksel tıp yöntemleri tercih ediliyor. Fizik tedavi olarak çeşitli boyun ve postür egzersizleri, boyun traksiyonları ve masajlar hem bölgedeki kasların güçlendirilmesi hem omurganın bası belir- tilerinin rahatlatılması hem de kemik yapıların düzenlenmesi açısından faydalı oluyor. Ağrısı olan hastalarda ağrı kesici ve gerekirse nonsteroid ilaç tedavisi, kas spazmı olan hastalarda kas gevşetici ilaç tedavileri, gerekli görüldüğü durumda topikal tedaviler kullanılabiliyor. Bu uygulamalar hastanın yaşam kalitesini artırmada etkili oluyor. Ayrıca kinezio bantlama, kuru iğneleme, ağrılı nokta enjeksiyonları ve nöral tedavi gibi yöntemler de hastalarda kullanılabiliyor. Bu tedaviler de hastanın yaşam kalitesini düzeltmekte etkili oluyor. Tedaviler boyun düzleşmesini ortadan kaldırmıyor ancak tedaviye destek olduğu için hastanın fizik tedavi ve egzersiz programına uyumunu artırıyor. Bu hastalarda çok nadir de olsa altta yatan hastalığa bağlı olarak omurga cerrahisi gerekebiliyor. Omurga cerrahisi sonrası zayıflayan kasları kuvvetlendirme ya da doğru postürü sağlayabilmek amacı ile tekrar fizik tedaviye başvurulabiliyor.

BOYUN DÜZLEŞMESİNİN NEDENLERİ

Boyun düzleşmesine neden olan belli başlı durumlar arasında şunlar yer alıyor:

-Duruş bozukluğu

-Stres

-Gerilim

-Ani sıcak soğuk değişimleri

-Uygun olmayan yastık seçimi

-Demir eksikliği anemisi

-Kalsiyum eksikliği

-D vitamini eksikliği

-Uzun süre uygun olmayan duruşta kalmak