Eyalet Başbakanı Doskozil: Festival Fonu için adil, geleceğe yönelik, sürdürülebilir bir araca ihtiyaç var
Cuma günü Burgenland’daki St. Martin an der Raab’da düzenlenen Eyalet Kültür Danışmanları Konferansı’nda ana konu sanatçılar için daha iyi sosyal güvence sağlanması ve bir Avusturya Festival Fonu kurulması gerekliliğiydi. Burgenland Eyalet Başbakanı Hans Peter Doskozil istişarelerin ardından yaptığı açıklamada: “Eyaletlerdeki başarılı kültürel ortam, bilhassa bölgeler üstü festivallerin kurulması ve sürdürülebilir şekilde korunmasını dikkate almak içindir.” dedi. Burgenland ve Tirol’ün talebi üzerine, kültür uzmanları oy birliğiyle yaşlılık döneminde sanatçılar arasında yoksulluğun durdurulmasına yönelik bir önlem paketi oluşturulmasını desteklediler. Viyana tarafından sunulan bir önergede, Kültür Bakanlığı’ndan kültür sektöründeki enflasyon ve enerji krizini hafifletmek için ek destek fonları sağlanması istendi.
Eyalet Başbakanı Doskozil, Avusturya’daki kültür festivallerinin güçlü sanatsal yönüne atıfta bulunarak, bölgeler üstü festivallere ve kültür turizmiyle ilgili festivallere odaklanması gereken bir Avusturya Festival Fonu’nun kurulması talebinde bulundu. Buna yüksek oranda bir değer artışı ve mühim bir turistik ve ekonomik önem eşlik etti. Doskozil destek farklılıklarına, “Festivallerin federal finansmanı değişkenlik göstermekte ve Salzburg Festivali örneğinde olduğu gibi yasal olarak garanti altına alınmış mali katkılardan Bregenz Festivali örneğinde olduğu gibi uzun vadeli destek anlaşmalarına ve örneğin Federal Sanat Teşvik Yasası uyarınca bireysel destek kararlarına kadar uzanmaktadır.” diyerek dikkat çekmiştir.
Eyalet Başbakanı, Burgenland tarafından sunulan önergede ifade edilen talebi şöyle özetledi: “Bu hususta eyaletlerin her yıl talepkar olmak zorunda kalmaması adına federal hükumet ile birlikte bir sistem üzerine tartışmak istiyoruz. Amacımız böylelikle kim hangi festivale hangi etkinliğe ne kadar ödeme almış diye bir karşılaştırmanın söz konusu olmaması ve federal bütçenin, vergi kaynaklarının kullanımında organizatörlerimizin de yararına daha iyi bir sistemin oluşturulması.” dedi. Yeni fon, mevcut destek anlaşmalarına ya da yasalara engel teşkil etmeyecektir.
Burgenland ve Tirol tarafından sanatçıların sosyal güvencesine ilişkin olarak sunulan önerge, çoklu istihdam ve alışılmadık çalışma koşulları ile belirtilen çalışma gerçekliğini kapsamaktadır. İş hukuku kapsamında sınıflandırılmaları, sosyal hukuk kapsamında farklı sonuçlara ve sorunlara yol açmaktadır. Eyalet Başbakanı Doskozil, “Neticede sanatçılar çoğunlukla çalışma hayatları boyunca sigortalı olmuyor.” diye tespit de bulundu.
Tirol Eyalet Başbakanı Anton Mattle, “Biz eyaletler olarak federal düzenlemelerin yeniden düzenlenmesini ve sosyal güvenlik sistemlerinin uyarlanmasını talep ediyoruz. Çünkü kültür ve sanat alanında çalışan çoğu kişi toplu sözleşmelerle korunmamakta ve nadiren kalıcı olarak istihdam edilmektedir.” diye açıklamada bulundu. Bahsi edilen durum, yaşlılıkta yoksulluğun yanı sıra hastalık, işsizlik ve emeklilik söz konusu olduğunda yetersiz koruma sonucu risk faktörlerinin iç içe geçmesine yol açmaktadır.
Mattle, “Öne çıkarılması gereken husus, sanatçılara ve kültür çalışanlarına yönelik sosyal güvenlik yardımlarının çalışmanın aslına uyarlanması ve olumsuz taraflarının giderilmesidir.” diye vurguladı.
Uzun vadede hedef; sorumlu bakanlıklar, Kamu İstihdam Servisi, Avusturya Sağlık Sigortası , sosyal sigorta fonları ve Sanatçılar Sosyal Sigorta Fonu’nun iş birliğinin yanı sıra çıkar gruplarının da katılımıyla sanatçıların istikrarlı bir sigorta ağına katılmalarının sağlanması olmalıdır. Aynı zamanda Mattle, “Serbest meslek ve ücretli çalışma konularında da hukuki güvenlik oluşturulmalıdır.” diyor.
Viyana Belediyesi Kültürden Sorumlu Meclis Üyesi Veronica Kaup-Hasler: “Kriz direnci günün sözüdür. Korona salgını nedeniyle zaten ciddi şekilde zorlanan kültürel ortam, artan enerji, personel ve kira maliyetleri nedeniyle sıradaki zorlukla karşı karşıyadır.” diye vurguladı. Kaup-Hasler, “Sürekli olarak uygulanan Bakım ve Onarım ruhuna uygun olarak, ister eyaletler ister federal hükumet olsun, kamu sektörünün hedefe yönelik destek önlemlerine mevcut durumda acilen ihtiyaç duyulmaktadır. Viyana Belediyesi, özelleştirilmiş çözümler ve artırılmış çerçeve tutarları ile enflasyona karşı katkı sağlama sürecindedir.“ dedi
Kültür çalışanları için güvenilir bir ortak olan Viyana Belediyesi, Adil Ücret ilkelerine de bağlı bir belediyedir. Kaup-Hasler, “Bütçesel ayarlamaların yanı sıra parasal olmayan eşlik eden önlemler de çalışma koşullarını sürekli olarak iyileştirmeyi amaçlamakta. Viyana’da 2018 ve 2021 yılları arasında uygulanan tedbirlerin etkisine ilişkin bir değerlendirme, bazı olumlu eğilimleri açıkça göstermektedir: Öncelikle bağımsız sahneyi etkileyen bütçe artışları, bireysel sanatçılar ve gruplar üzerinde olumlu bir etkiye sahip. Destek uygulamasının sanatsal çalışmanın tüm yönlerine odaklanması (örneğin çalışma hibeleri) yaşam koşullarında iyileşmeye yol açmaktadır. Yeni mekansal altyapıların geliştirilmesi de sanatçıların çalışma koşullarının güvencesizleştirilmesine katkıda bulunuyor.” diye vurguladı.
Konferansta ele alınan diğer konular ise kültürel finansman ve yeni Avusturya Radyosu (ORF) yasasıydı. Karintiya Eyalet Başbakanı Peter Kaiser, “Kültürün, özellikle de eyaletler tarafından finanse edilmesinin, siyasi pazarlıklara kurban edilmemesi gereken temel ve önemli bir nokta olduğuna inanıyorum.” diye tespit de bulundu. Müzik genel olarak pek çok kültür kurumunun temelini oluşturmaktadır ve bu bağlamda örneğin Karintiya’da müzik okulu için yaklaşık on iki milyon Euro elde edilmiştir. Kararda ayrıca, sanat ve kültürü de içeren eyalet stüdyoları hakkında bölgesel raporlama taahhüdü de yer almaktadır.
Karintiya tarafından sunulan bir diğer öneri ise eyaletlerin bağımsız sanat ve kültür sahnesi için daha fazla imkan sağlaması konusunda anlaşmaya varmasıydı. Kaiser, “Bu, prodüksiyonların, harcamaların ve performansların genellikle sadece kendi eyaletinin ötesine geçmeyen yönetilebilir bir çevrede gerçekleşmeyip aynı zamanda gelişmiş ağımız ve programlama yoluyla diğer eyaletlerdeki performansları da paylaşmamız gerektiği anlamına geliyor.” diye açıkladı.
Bir diğer önergede ise federal hükumetten ortak bir Shoa Merkezi kurarak Avusturya’daki antisemit eğilimlere karşı bir strateji geliştirme isteniyor.
Perşembe günü kültür uzmanları ve çalışanları, Petra Werkovits (Künstlerdorf Neumarkt an der Raab kültür derneği başkanı) ile birlikte Neumarkt an der Raab sanatçı köyünü ziyaret etti. Güney Burgenland’da pitoresk bir konuma sahip olan bu köy, onlarca yıldır sanatsal yaratıcılığın merkezi olmuştur. Peter Handke’nin “Die Angst des Tormanns beim Elfmeter- Penaltı vuruşunda kalecinin korkusu” adlı romanı da burada yazılmıştır.
