Ülkemizde her yıl yaklaşık 200 bin kişi, koroner arter hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor. Kardiyovasküler hastalıkların görülme sıklığı arttıkça, damar sertliği hastalığının sonuçlarına yönelik koroner bypass ameliyatı yapılıyor. Ameliyatı sonrası problem ve komplikasyonlar genellikle kalp dışı organlarda ortaya çıkar. Gerekli tedbir ve ameliyat teknikleriyle bu komplikasyonlar azaltılabilir.
Prof. Dr. Noyan Temuçin Oğuş
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı
Kalp ve damar hastalıkları, beraberinde getirdiği birçok rahatsızlıktan ötürü yaşam kalitesini ciddi oranda etkileyen, önemli halk sağlığı sorunudur.
Bypass, koroner damarlardaki sertleşme sonucu oluşan darlık veya tıkanıklıklarda, sağlam kısma greft olarak adlandırılan başka damarlar vasıtasıyla kanı ulaştırma işlemidir. Böylece tıkanmış veya darlık olan bölgeye uğramadan, yani bu bölge bypass edilerek, kalp kaslarının ihtiyacı olan kan dokuya ulaşır.
Ameliyat sonrası komplikasyonlara dikkat!
Bypass ameliyatı sonrası oluşan problem ve komplikasyonlar genellikle kalp dışı organlarda ortaya çıkar. Akciğer, böbrek gibi organlarda fonksiyon bozukluğu olabilecek hastalar yüzde 30’a varan risk grubunu oluşturur. Gerekli tedbir ve ameliyat teknikleriyle ameliyat sonrasıkomplikasyonlar azaltılabilir.
Riski artıran tablolar:
- Hastanın beyin ya da bacak damarlarında darlık ya da tıkanıklık olması,
- İleri akciğer, böbrek ya da karaciğer bozuklukları,
- Kan hastalıkları,
- Aktif tüberküloz ya da kanser hastalıkları,
- Hastanın birden fazla kalp ve damar cerrahi girişimi gerektirmesi (aort anevrizmasına ek olarak koroner ya da kapak hastalığının olması),
- Daha önce kalp ameliyatı geçirmiş olmak
- Hastanın acil durumda kalp masajı veya alet desteği ile ameliyata alınması,
- Geçirdiği kalp krizinin sol kalp yırtığına neden olması veya mitral yetmezliği, interventriküler septum delinmesi gibi mekanik komplikasyonlar
Bypass ameliyatı sonrası yaşam önemli…
Koroner bypass ameliyatı, damar sertliği hastalığı sonuçlarına yönelik yapılır. Ameliyat hastalığı durdurmasa bile önemli ölçüde yavaşlatabilir, hasta 20-25 yıl hatta daha da fazla bir süre kalp sorunu yaşamadan konforlu bir hayat sürebilir.
Ameliyat sonrası dikkat edilmesi gerekenler:
- Önerilen ilaç tedavisine aksatmadan riayet edilmeli,
- Varsa şeker ve yüksek tansiyon hastalığının sıkı kontrolü yapılmalı, hangi ilaç gerekiyorsa sonuç alınana kadar denenmeli, şeker hastalarında gerekirse ömür boyu insülin kullanılmalı,
- Günlük 30 dakika düz yolda tempolu yürüyüş, yüzme veya bisiklet sporu yapılmalı,
- Fazla kilolardan kurtulmalı,
- Stres yaratan ortamlardan ve kişilerden kaçınılmalı.
- Kan yağlarının en az yılda bir, diyabet parametrelerinin de 6 ayda bir kontrolü çok önemlidir.
- Sigara içiliyorsa derhal bırakılmalı, sigara içilen ortamlarda asla bulunulmamalıdır.
- Alkol alımına haftada bir-iki gün devam edilebilir. Kronik alkolizm (fazla miktarda olmasa bile her gün alkol alımı, yani akşamcılık) yağ dengesini bozarak hastalığı hızlandırır. Tıp bugün için haftada 2 gün birer kadeh kırmızı şarap önermektedir, diğer alkollü içeceklerin faydalı olduğu savı doğru değildir, itibar edilmemelidir.
