Abur cubur tüketimi, özellikle çocukların beslenmesinde, önemli bir sorun teşkil ediyor. Zira fazla yağ, tuz ve şeker oranına sahip olan bu besinler; obezite, diyabet ve kalp hastalıklarına davetiye çıkarıyor. Anne babaların çocuklarına doğru rol model olması ve abur cuburların yerini sağlıklı atıştırmalıklarla değiştirmeleri bu sorunun başlıca çözümleri arasında yer alıyor.
S
ağlıklı beslenme alışkanlığının küçük yaşlarda kazandırılması, yetişkinlik döneminde yaşanabilecek birçok hastalığın önüne geçiyor. Çocuklar birçok davranış ve alışkanlıkta olduğu gibi yeme konusunda da anne babalarını örnek alıyorlar. Bu nedenle çocuğa sağlıklı yeme alışkanlığı kazandırmak isteyen ebeveynlerin öncelikle kendi beslenme düzenlerini sağlıklı bir hâle getirmesi gerekiyor. Anne babaların beslenme konusunda sağlıklı tercihler yapıp bunları çocuklarına da aktarması önemli. Örneğin; anne veya baba kola içerken çocuğuna ayran içirmeye çalışması nafile bir çaba olacaktır. Çocuğun sağlıklı olması, beden ve zihin gelişiminin doğru ilerlemesi için onu fast food tarzı yiyecekler ve abur cuburlardan uzak tutmak büyük önem taşıyor. Abur cubur diye adlandırılan gıdalar büyüme çağındaki çocukların sağlığını olumsuz etkilerken hayat boyu sağlıksız bir yeme alışkanlığına yönelmelerine de yol açıyor.
SAĞLIKLI YEME ALIŞKANLIĞI ERKEN YAŞLARDA KAZANILIYOR
Çocukların beslenme ile kurdukları ilişki çok erken evrelere uzanıyor. 1-3 yaş grubunun beslenmesinde en önemli husus, çocuğun yemek yeme alışkanlığı kazanmış olması. Çocuklar ilk duygusal bağlarını kendisini besleyen kişilerle kuruyorlar. Bu bakımdan çocuğun iyi yemek yeme alışkanlığı kazanmasında büyüklerin (anne, baba, büyükanne, büyükbaba) tutumları büyük önem teşkil ediyor. 4-6 yaşta, çocuk artık söylenenleri dinleyip anlayacak duruma geliyor. Anne ve babanın hazırladığı yiyeceklerin vücuda olan yararlarını çocuğuna anlatması, çocuğun doğru beslenmenin değerini kavraması açısından önemli. Anne baba öğün atlarsa veya öğünlerini çay, simit, gazoz, şeker veya çikolata gibi besinlerle geçirir ve bunları çokça tüketirse çocuk da benzer bir yeme alışkanlığı geliştiriyor. Kahvaltı yapmayan bir annenin çocuğuna kahvaltı yapmanın yararlarını anlatması inandırıcı olmuyor, aynı şekilde sebze yemeği yemeyen babanın çocuğuna bu besinlerin besleyiciliğini anlatması da aynı şekilde çocukta karşılık bulmuyor.
HAZIR GIDALAR BÜYÜMEYİ VE GELİŞİMİ ENGELLİYOR
Abur cubur ve fast food tarzı besinler kolay ve çabuk tüketildiğinden, özellikle de günümüzün hızla yarışılan dünyasında çokça tercih ediliyor. Hiçbir besleyici değeri olmayan bu yiyecekler, yağ içeriklerinin çok yüksek olmasının yanında, genellikle doymuş veya hidrojenize edilmiş trans yağlar içeriyor. Bu da kalp hastalıklarına ve obeziteye zemin hazırlıyor. Bu besinler vitamin, mineral ve lif yönünden fakir olduğundan, sindirim rahatsızlıklarına ve çeşitli kanser türlerine neden olabiliyor. Raf ömürlerinin uzun olması için içlerinde koruyucu madde bulunuyor. Aşırı tuz ve şeker içermeleri tüketim sıklığına bağlı olarak ileriki yıllarda hipertansiyon ve diyabet hastalığına zemin hazırlıyor. Tüm bu özellikleriyle hazır gıdalar, içeriğindeki katkı maddelerinden dolayı birçok hastalığı tetikliyor. Şeker ve yağ oranının fazla olması, vitamin ve mineralleri içermemesi özellikle büyüme çağındaki çocuklar için zararlı sonuçlar doğuruyor, sağlıklarını ve gelişimlerini tehlikeye atıyor.
MARKET ALIŞVERİŞLERİNE DİKKAT!
Anne babalar çocuklarıyla market alışverişine gittikleri zaman cips, çikolata ve bisküvi reyonlarında sıkıntı yaşayabiliyorlar. “Tamam, bir tane alabilirsin” diye başlayan konuşmalar, “Tamam ama bu son olsun” sözleriyle devam ediyor. Çocuklar ayrıca, arkadaşlarının abur cubur yediğini gördüğünde kendilerine haksızlık yapıldığını düşünerek anne babalarına kızabiliyorlar. Böyle durumlarda ebeveynler çocuklarına abur cuburların sağlığı nasıl bozduğunu anlatabilir, ileride yaşanabilecek sağlık sorunlarından bahsedebilirler. Bunu yaparken, onların anlayabileceği şekilde açıklamak ve suçlayıcı bir dil kullanmaktan kaçınmak gerekiyor.
ABUR CUBUR ÖDÜL OLARAK KULLANILMAMALI
Çocuğun abur cuburu ödül olarak algılaması, sağlıklı besinleri de ceza gibi algılamasına yol açabiliyor. Bu da aslında iyi niyetle başlanan ödüllendirme programının amacına ulaşamamasına ve dahası daha da kötü bir beslenme tablosuna dönüşmesine neden olabiliyor. Eğer çocuğunuz o öğünde yemek yememek için ısrar ediyorsa, zorlamayın. Ancak çocuğunuz yemek sonrası acıktığında büyük ihtimalle abur cubur yemek isteyecektir. Böyle bir durumda tutarlı olmalı ve bir sonraki öğüne kadar ona karnını doyuracak bir şey vermemelisiniz.
EV YAPIMI SAĞLIKLI ATIŞTIRMALIKLAR HAZIRLAMAK MÜMKÜN
Ara öğünlerde çocuklara meyve gibi sağlıklı atıştırmalıklar yedirme alışkanlığı kazandırmanın yollarını aramalısınız. Eğer çocuğunuz taze meyve sevmiyorsa kuru meyveleri de deneyebilirsiniz. Blender’dan geçirilen meyve-süt ya da meyve-yoğurt karışımları çocukların hoşuna gidecek sağlıklı bir atıştırmalık alternatifi olabilir. Ayrıca evde, tam tahıllı ve kepekli undan hazırlanan kek ve kurabiyeler de iyi birer seçenek olabilir.
