“İslam Yasası’nı hiçbir zaman ihlal etmedik“
Avusturya’da eğitim almış ve sosyalleşmiş imamlara ihtiyacımız var
Avusturya İslam Cemaati (İGGÖ) gerek Müslümanların gerek Müslüman olmayanların bilhassa da siyasi çevrelerin en fazla irdelediği, merak ettiği kurumların arasında yer alıyor. Kamuoyunda ifade edilenleri, merak edilenleri İGGÖ merkezine sorduk. Sorularımıza verilen yanıtları virgülüne bile dokunmadan nesnel bir şekilde okurlarımızın bilgisine sunuyoruz.
İGGÖ’NÜN YÖNETİM YAPISI VE SEÇİLME YÖNTEMİ
İGGÖ Başkanı nasıl seçiliyor? Görev süresi ne kadardır?
İGGÖ Başkanı, İGGÖ Şura Konseyi delegeleri tarafından beş yıllık bir süre için seçilir.
Genel kurul hangi sıklıkta toplanıyor?
İGGÖ’de bir genel kurul yoktur. İGGÖ Şura Konseyi toplantıları yılda iki kez yapılmaktadır.
Genel kurul kaç delegeden oluşmaktadır?
Şura Konseyi şu anda 53 delegeden oluşmaktadır.
Delegeler nasıl seçiliyor? Kaç farklı grup kurula delege gönderiyor?
Şura Konseyi üyeleri, ilgili dini cemaatler ile Şura Danışma Kurulu içinden seçilir. Her cemaat, mensubu oranında Şura Konseyi’ne delege gönderir.
İGGÖ’NÜN ÇATISI ALTINDA 10 CEMAAT VAR
Cemiyetiniz hangi fraksiyonlardan oluşuyor? Hangi fraksiyon kaç delege ile temsil ediliyor?
İGGÖ bünyesinde farklı fraksiyonlar mevcut değildir. Şura Konseyi, İGGÖ dini cemaat temsilcilerinden ve Danışma Kurulu’ndan oluşur; Danışma Kurulu ise cami cemaatleri ve İGGÖ dernek temsilcilerinden meydana gelir. Konseye gönderilen üyelerin kesin sayısı cami sayısına bağlıdır. Dini cemaatler, bünyelerindeki her 5 cami için bir delege göndermektedir. Danışma Kurulu ise her 15 cami için bir delege ile temsil edilir.
İGGÖ’nün çatısı altında bulunan dini cemaatler şunlardır:
• Avusturya İslam Cemaati Arnavut Cemaati (ALKIG)
• Avusturya İslam Cemaati Arap Cemaati
• Avusturya İslam Cemaati Asya Cemaati
• Avusturya İslam Cemaati Boşnak Cemaati
• Avusturya İslam Cemaati’ne bağlı Avusturya’daki İslam Kültür Merkezleri Cemaati
• Avusturya İslam Cemaati Hilal Cemaati
• Avusturya İslam Cemaati İslam Federasyonu Cemaati
• Çok Kültürlü Camiler Cemaati
• Avusturya İslam Cemaati
• Türk-Müslüman Cemaati
• Avusturya’daki İslami Sufi Topluluğu Cemaati
AVUSTURYA’DA YAKLAŞIK 350 CAMİ VAR
Gruplar delegelerini nasıl ve hangi kriterlere göre seçiyor? Grupların delege sayısı nasıl belirleniyor?
Bu soru daha önce cevaplandı.
Başkanı olduğunuz yönetim kurulunda hangi grup temsilcileri yer almaktadır?
Yüksek Konsey, Şura Konseyi tarafından seçilen ve yukarıda adı geçen cemaatlerin temsilcisi olan toplam 15 üyeden oluşur.
Avusturya’da kaç cami bulunmaktadır? Bu camiler hangi dini gruplara aittir? Her dini gruba ait cami sayısı biliniyor mu?
Avusturya’da yaklaşık 350 adet cami bulunmaktadır. Bunlardan 280’i İGGÖ çatısı altında yer alan ve yukarıda bahsedilen dini cemaatlere ait camilerdir. Ayrıca herhangi bir topluluğa bağlı olmayan 70 civarında cami cemaati mevcuttur.
DİN EĞİTİMİ VERME YETKİSİ
Başkan olarak siz ve yönetim kurulu üyeleri İGGÖ’den herhangi bir gelir elde ediyor musunuz?
İGGÖ bünyesindeki kurul görevleri gönüllülük esası ile yerine getirilir.
İGGÖ bünyesindeki komisyonlarda görev yapan kişiler herhangi bir gelir elde ediyor mu?
İGGÖ bünyesindeki kurul görevleri gönüllülük esası ile yerine getirilir.
Camilerde imam olarak görev yapan öğretmenlerin maaşları nasıl ödeniyor? Maaşlar camiler tarafından mı yoksa İGGÖ tarafından mı karşılanıyor?
Cami personeli, ilgili cami veya dini cemaat tarafından atanır ve maaşları yine onlar tarafından ödenir.
Okullarda görev yapacak din öğretmenlerini siz mi belirliyor musunuz? Yoksa nasıl görevlendiriliyorlar?
Avusturya’da din eğitimi verme yetkisi ilgili kilise ya da dini cemaatlere aittir (Din Eğitimi Yasası 2. Madde).
DİN HOCASININ MAAŞI ÖĞRETMEN MAAŞI KADAR
Din öğretmenlerin maaşları sizin tarafınızdan mı yoksa Avusturya Eğitim Bakanlığı tarafından mı ödeniyor?
Kiliselerin ve dini cemaatlerin din öğretmenleri, federal hükümet ya da eyalet hükümetine bağlı sözleşmeli öğretmen olarak atanırlar ya da kilise ya da dini cemaatler tarafından “kilise tarafından atanan din öğretmenleri” sıfatıyla istihdam edilirler. Maaşları her iki şekilde de devlet tarafından ödenir ve diğer branş öğretmenlerinin maaşları kadardır.
Askeriye, hapishane ya da hastanelere manevi danışmanlar gönderiyor musunuz? Bu görevlilerin maaşları hangi kurum tarafından karşılanıyor?
Askeriyede görev yapan, İGGÖ bünyesindeki iki manevi danışmanın maaşı Federal Savunma Bakanlığı tarafından ödenmektedir. Cezaevlerinde ve hastanelerdeki manevi danışmanlar ise gönüllü olarak çalışmaktadır. Bazı durumlarda, cezaevlerinde görev alan manevi danışmanların seyahat masrafları Adalet Bakanlığı’nın sağladığı bir teşvik ile ödenmektedir.
İGGÖ’NÜN GELİRLERİ VE GİDERLERİ
İGGÖ bünyesinde, eğitim, din, cenaze, sosyal vb. gibi konularda faaliyet gösteren farklı birimler mevcut. İGGÖ’nün ve tabii bu birimlerin kendilerine ait bütçeleri var. Bu bütçeler nasıl karşılanıyor? Gelir kaynaklarınız nelerdir?
İGGÖ bütçesi, cami ve dini cemaatlerden sağlanan yıllık katkılardan, üyelik aidatları, dayanışma katkıları, idari işlem ücretleri ve ayrıca bağışlardan oluşmaktadır.
İGGÖ’ye bağlı camiler ve dernekler yıllık katkı payı ödüyor mu? Ödüyorlarsa, yıllık ödenen miktar ne kadar ve bu rakam nasıl belirleniyor?
Yıllık aidatlar (dini cemaat aidatları), Şura Konseyi tarafından kabul edilen İGGÖ dini cemaat aidatları yönetmeliğinde belirtilmiştir.
Kaç kişi istihdam ediyorsunuz? Giderlerinizi nasıl karşılıyorsunuz?
İGGÖ’de çalışan sayısı oldukça sınırlıdır. Şu anda İGGÖ başkanlık ofisinde sadece 7 kişi istihdam edilmiştir. Giderler yukarıda açıklandığı şekilde karşılanmaktadır.
DİĞER DİNİ GRUPLARA VERİLEN DEVLET YARDIMLARI
İslam Avusturya’daki en yaygın ikinci dindir. Araştırmalara göre Katolikler, Protestanlar, Yahudiler, Ortodokslar vs. her yıl milyonlarca avro mali destek almaktadır. İGGÖ de bu yardımlardan faydalanıyor mu? Cevabınız hayır ise, bunun sebebi nedir?
Devlet tarafından bazı kilise ve dini cemaatlere sağlanan mali kaynaklar, İslam Yasası’nda İGGÖ için öngörülmemiştir.
Diğer kuruluşlar gibi size de mali kaynak sağlanması için Avusturya devletinin ilgili mercilerine başvuruda bulundunuz mu?
Sınırlı mali kaynaklar, siyasi liderlerle yapılan görüşmelerde sık tekrarlanan bir konu.
Sendikalara, siyasi partilere ve Avusturya’da ilkokullar, ortaokullar, liseler, üniversiteler ve yüksek okullar gibi önemli sosyal kurum ve kuruluşlara projeler sunarak İslam’ı tanıtmak üzere fon arayışına girdiniz mi? Cevabınız hayır ise nedenini öğrenebilir miyiz?
Bahsettiğiniz kuruluşların hiçbiri bu konuda sorumlu değildir.
Diğer dini gruplara mali kaynak sağlanırken, siz neden bu imkândan faydalanamıyorsunuz?
Diğer kilise ve dini cemaatler ile ilgili yasalarda öngörülen devlet yardımları, örneğin Konkordato gibi tarihi anlaşmalara ya da Nasyonal Sosyalizm döneminde el konulan, gasp edilen veya başka bir şekilde kamulaştırılan mülklerin veya menkullerin kiliselere ve dini cemaatlere iadesine ilişkin tazminat ödemelerine dayanmaktadır. Diğer hibeler ise tarihi dini binaların ve anıtların korunmasına ayrıca dini mekanların güvenliğine hizmet etmektedir.
‘İGGÖ WEB SİTESİ YENİLENDİ’
Camilerinizde İGGÖ’yü tanıtan herhangi bir dergi ya da broşür görmüyoruz. İGGÖ’nün tanıtımına neden önem verilmiyor?
İGGÖ’nün kuruluşundan bu yana ilk kez 2019 yılında Başkanlık ofisi bünyesinde, İGGÖ’nün tüm iç ve dış iletişimini yürüten, İGGÖ’nün kamuoyu, siyasi kurumlar ve medya ile ilişkilerini güçlendiren, ayrıca genel algıyı olumlu yönde geliştiren bir iletişim ve halkla ilişkiler departmanı kuruldu. Haber bültenleri, posterler, el ilanları ve broşürler de dahil olmak üzere medya çalışmaları genişletildi. Online iletişime büyük bir ivme kazandırılarak İGGÖ web sitesi tamamen yenilendi. Camiler ile ilgili güncel konuları ve zorlukları tartışmak, ayrıca ülke genelindeki camiler ile İGGÖ arasındaki bağı güçlendirmek amacıyla camilere düzenli ziyaretler ve eyalet turları başlatıldı.
2015’ten bu yana örneğin “İslam Yasası”, “Başörtüsü Yasası” gibi İslam ile ilgili birçok yasa ve yönetmelik hazırlandı. İGGÖ, bu yasa ve yönetmelikler hazırlanırken sorumlu bakanlığa görüşlerini iletti mi? İGGÖ, İslam Yasası ile ilgili herhangi bir öneride veya itirazda bulundu mu? İGGÖ, Başörtüsü Yasası için öneride bulundu mu ya da yasaya itiraz etti mi?
İGGÖ, bahsi geçen yasaların hazırlık süreçlerinde sorumlu bakanlığa önerilerini veya itirazlarını iletmiştir. Ayrıca Mayıs 2019’da yasalaşan ilkokullarda başörtüsü yasağına karşı Ocak 2020’de Anayasa Mahkemesi’ne şikâyette bulunmuştur.
ANAYASA MAHKEMESİNDEN İGGÖ’YE RED
Daha önceleri okul karnelerinin din hanesine, dini İslam olanlar için “İslam” yerine “İGGÖ” yazılmaktaydı. Bu uygulamadan vazgeçildi ve “İGGÖ” yerine “İslam” ifadesi kullanılmaya başlandı. O dönemde İGGÖ’nün bu konuda bir değişiklik talebi ya da itirazı oldu mu? İGGÖ’yü de yakından ilgilendiren bu konuda, İGGÖ ile sorumlu bakanlık arasında herhangi bir iş birliği ve ortak çalışma yürütüldü mü?
“İslami” ibaresinin dini mezhebi tanımlamak için yeterli olmadığı kanısında olan, Başbakanlığa bağlı Din İşleri Dairesi’nin tavsiyesi üzerine karnelerde “İslam” yerine sadece “İGGÖ” kısaltması kullanıldı. İGGÖ’nün Eğitim Bakanlığı ile görüşmesinin ardından, Bakanlık uzlaşmacı bir çözüm sunarak din hanesine “İslam. (İGGÖ)” yazılmasını kararlaştırmıştır. İGGÖ, Eğitim Bakanlığı’nın bu uygulamasına karşı Anayasa Mahkemesi’ne şikâyette bulunmuştur. Ancak Anayasa Mahkemesi İGGÖ’nün bireysel başvurusunu temelsiz bularak reddetmiştir.
SINIRLI MALİ KAYNAKLAR SÜREKLİ GÜNDEMDE
Avusturya devleti İslam dini öğretmenlerinin maaşlarını ödüyorsa, bu öğretmenler İGGÖ’ye mi yoksa Avusturya devletinin bakanlıklarına mı bağlı çalışıyorlar?
Avusturya’da, ilgili kilise veya dini cemaatler (Din Eğitimi Yasası 2. Madde), din eğitimi verecek öğretmenleri görevlendirmekten sorumludur ve onlarla bir iş sözleşmesi imzalarlar.
Araştırmalarımıza göre, İslam Avusturya’daki en yaygın ikinci dindir. Avusturya her yıl Katolik, Protestan, Ortodoks ve Yahudi cemaatlerine büyük miktarlarda fon sağlamaktadır. Bahsi geçen cemaatler bu mali destekler ile medyada, alt kuruluşlarının projelerinde ayrıca sosyal ve kültürel alanlarda kendi faaliyetlerini yürütebilmektedir. İGGÖ’nün çalışmaları ve projeleri için de benzer bir fon ayrılması amacıyla ilgili bakanlıklara başvurdunuz mu?
Sınırlı mali kaynaklar, siyasi liderlerle yapılan görüşmelerde sıklıkla dile getirilen bir konu.
‘İSLAM YASASI İHLALİ HİÇBİR ZAMAN OLMADI’
İslam 2015’ten beri tartışılıyor. 2015’ten önce veya bugüne kadar İGGÖ faaliyetleri için bakanlıklara herhangi bir başvuruda bulundunuz mu? Örneğin broşürler, konferanslar vb. ile ilgili.
Sınırlı mali kaynaklar, siyasi liderlerle yapılan görüşmelerde yinelenen bir konu.
2015 yılından bu yana İGGÖ’nün dini cemaat ve gruplarında imamlar görev almakta. 2015’ten önce İGGÖ’nün alt grupları, diğer devletlerden ve kurumlardan destek alarak imamların maaşlarını kendileri ödüyordu. Bugün imamların maaşları nasıl ödeniyor?
İmamlar, ilgili dini cemaat ya da cami cemaati tarafından atanırlar ve maaşları yine aynı cemaatler tarafından ödenir. Maaşların, ülke içinde sağlanan mali kaynaklar sayesinde ödendiği belgelenmelidir.
Aynı şekilde İGGÖ’nün de çalışan maaşlarını ve diğer giderlerini ülke dışından sağlanan kaynaklar ile ödemesi yasaktır. Bu ve benzeri hükümler İslam Yasası tarafından mı belirlenmiştir? Bu yasaklar hiç ihlal edildi mi?
İGGÖ çalışanlarının maaşları ve diğer giderler ülke içinde sağlanan kaynaklarla ödenmektedir. İslam Yasası’nın ihlali hiçbir zaman söz konusu olmamıştır.
İMAM DIŞARIDAN OLABİLİR AMA MAAŞI DIŞARIDAN OLAMAZ
İslam Yasası 2015 yılında, yabancı ülkelerden imam getirilmesini yasakladı. Dini cemaatlerde görev yapan imamlar nereden geliyorlar ve nerede eğitim alıyorlar?
2015 İslam Yasası, bu din mensuplarının dini ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik faaliyetler için gerekli fonların, İGGÖ veya ülke içindeki kurumlar tarafından sağlanmasını şart koşmaktadır. Devlet memuru olmadıkları ve maaşları yabancı devletler tarafından karşılanmadığı sürece yurtdışından imam istihdamı konusunda herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır.
Avusturya’da Viyana, Krems ve Innsbruck’taki üniversitelerde İslam eğitimi veriliyor. İGGÖ, bu imamların eğitiminden sorumlu bakanlıkla iletişim halinde mi?
Reform sürecinin bir parçası olarak İGGÖ, Avusturya’da imam eğitim programı oluşturmak için yoğun bir şekilde çalışıyor. Ancak bu projenin hayata geçirilebilmesi için, İGGÖ’nün iletişim halinde olduğu siyasetçilerin desteği gerekiyor.
Yurt dışından imam istihdam edilmesi yasak. Peki İGGÖ imam ihtiyacının karşılanması için, ilgili bakanlık nezdinde bir girişimde bulundu mu? Bir teklif verildi mi ya da herhangi bir çaba gösterildi mi?
Devlet memuru olmadıkları ve maaşları yabancı devletler tarafından karşılanmadığı sürece yurtdışından imam istihdamı konusunda herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Ayrıca dini cemaatler içindeki genel kanı, imamların gelecekte Avusturya’da eğitilmesi gerektiği yönündedir.
‘AVUSTURYA’DA EĞİTİM ALMIŞ VE SOSYALLEŞMİŞ İMAMLARA İHTİYACIMIZ VAR’
İslam Yasası hazırlanırken imam, mali kaynaklar ve benzeri konularda pürüzler çıkacağı biliniyordu. Bu sorunları çözmek için ne gibi önlemler alındı?
İmamlar, ilgili dini cemaatler ya da cami cemaatleri tarafından atanır ve maaşları ödenir. Maaşların ülke içinde sağlanan kaynaklar sayesinde ödendiğinin belgelenmesi gerekmektedir. Sorunuz bu nedenle ilgili cemaatlere yöneltilmelidir. İGGÖ’ye göre çözüm, Avusturya’da bir imam eğitim programının hayata geçirilmesidir. Avusturya’da eğitim almış ve sosyalleşmiş imamlara ihtiyacımız var.
Bu yasayla hangi sorunlara çözüm getirildi? Hangi sorunlar çözülemedi? Yasayı nasıl değerlendiriyorsunuz? Sizce başka hangi adımlar atılmalı? Sizce İGGÖ ve kendisine bağlı gruplar 2015’ten bu yana yabancı ülkelerle ilişkilerini kesti mi? İslam Yasası’nın temel amacı şu şekilde özetlenebilir: “Avusturya’da faaliyet gösteren dini kurumlar başka bir ülkeden yönetilemez”. Sizce yasa bu anlamda amacına ulaştı mı?
İGGÖ, İslam Yasası’nda bu şekilde yapılan düzenlemeye ilişkin tutumunu açık bir şekilde belirterek, değişikliklerin İGGÖ istemediği halde yürürlüğe konduğunun altını çizmiştir.
Bu konuda ayrıntılı bilgi için:
https://www.derislam.at/2021/07/07/novellierung-des-islamgesetzes/
İGGÖ, yasayı diğer dinlere ait yasalar ile eşit seviyeye getirmek, ayrıca İslam cemaati içindeki modernleşme sürecinin başlatılmasına destek olmak için, İslam Yasası’nda acilen reform yapılması gerektiği kanısındadır. İslam Yasası’ndaki değişikliklerin genel anlamda terörle mücadele paketinden ayrı tutulması ve uzlaşmaya yönelik görüşmeler sonucunda yürürlüğe konması konusunda da çağrıda bulunmuştur.
İGGÖ, 2022 yılında “2015 İslam Yasası- En İyi Uygulama Modeli mi?” başlığı altında farklı alanlarda uzman hukukçuların katıldığı bir açık oturum düzenlemiştir ve bu oturuma ait sonuç bildirgesi, federal hükümete yasayı iyileştirmek hususunda somut öneriler sunabilmek amacıyla şu anda hazırlanmaktadır.
