Avusturya’da Vergi Sistemi nasıl işliyor?

Avusturya’nın vergi idaresi birçok ülke için çalışma şekli ve yapısı ile iyi bir örneği teşkil etmektedir. Vergi ödeyen kişilerin hepsinin motivasyonu aynı düzeyde olmasa da şunu söylemek gerekir ki, organizasyonu stabil olmayan bir vergi idaresi ile bir ülkenin sağlam olması ve pozitif gelişmesi mümkün değildir.

Vergilerin hangi fonksiyonları vardır?

Vergiler üç önemli fonksiyonu yerine getirirler:

1) Devlet bütçesinin finanse edilmesini. Bu şekilde devlet görevlerinin yerine getirilmesi gerçekleşir.

2) Her bir vergi ödeyen kişinin maddi katkısı ile devlet bütçesi güçlendirilir. Şahıstan devlete destek şeklinde. Bunun tanımlaması ise paylaşım fonksiyonudur.

3) Toplum ve ekonominin yönetimi ve idaresinin yerine getirilmesi de fonksiyonlardan biridir. Bunun tanımlaması ise yönetme fonksiyonudur.

Vergi dairesinin kısa bir tanıtımını yapmak gerekirse

Enformasyon merkezi

Vergi dairesinin ilk ve önemli yeridir. Buraya geldiğinizde ilk bu bölümün çalışanları tarafından karşılanırsınız. Bu merkez birçok görevi yerine getirmekle beraber, bilgi almak istediğiniz takdirde ilk başvuracağınız yerdir. Çeşitli alanlardaki talepleriniz ile ilgilenirler: Yıllık vergi iadesi beyannamesi, çocuk paraları, şikâyetleriniz, şirket kuruluşları, teslim etmek veya doldurmak istediğiniz formlar ve internet vergi dairesi uygulaması olan internet kodlarını temin etmek ve benzeri. Bu ekibin çalışanları telefon ile de ulaşılır olup, birçok çözülmesi gereken konularda yardımcı olurlar.

Çalışanlar Yıllık Vergi Beyannamesi Bölümü

Yıllık vergi beyannameleri hem internet üzerinden hem de elle doldurulmuş olan şekilleri ile bu bölüm tarafından işleme alınırlar. Bu beyannameler karar çıkmadan, ön karar kontrolü diye adlandırdığımız şekilde incelenirler. Bazıları ise belirli kriterlere ve tesadüf prensi-bine göre daha özenle bir kont-rolden geçerler. Bu kontrollerin aşamasında gerekli durumlar da vatandaşlar tarafından bazı belgeler ve faturalar istenebilir.

Şirketlerin Yıllık Vergi Beyannamesi ve Şirket Denetimi Bölümü

Şirketlerin vergi beyannameleri bu bölüm tarafından işleme alınır. Bu bölümün çalışanları hem vergi dairesinde iç hem de dışarı hizmetleri şeklinde görevlerini icra ederler. Olurda bazı evraklar ve gerekli dosyalar olduğu takdirde, şirketler bu bölüm tarafından bunların ibrazı konusunda vergi dairesi tarafından gerek telefon ile gerekse de yazılı şekilde haberdar edilirler. Bu bölüm tarafından gerekli incelemeler ve denetimler de bizzat şirketlerde gerçekleşir.

Vergi Güvenliği Bölümü

Bu bölümde vergi hesaplamaları yapılmasının yanı sıra, vergi borçlarının maliyedeki vergi hesabına ödenip ödenmediği takip edilir. Ön görülen vergi borcunun ödenmediği veya bu borcun neden ödenemediğine ilişkin bir açıklama yapılmadığı takdirde, vergi güvenliği ekibi kapınıza dayanır ve sizden orada ödemenizi bile talep edebilir. Bazı eşyalarınızın haciz işlemlerine kadar gidebilir bu durum.

Şirketlerin maddi açıdan sorunlar yaşayıp ödeme zorlukları çektiklerinde, acil olarak vergi dairesi ile bağlantıya geçmelerinde yarar vardır. Ödeme kolaylığı ya da vergi borcunuzun dondurulmasına ilişkin dilekçe sunma hakkına sahipsiniz.

Önemli Vergiler

1) Katma değer vergisi: Ürünlerin ve hizmetlerin fiyatları içerisinde olan ve genellikle 20% oranlarında ki bir vergi türüdür. Yiyecek, kitaplar ve bazı başka ürünlerde ise 10% oranındadır.

2) Ücret vergisi: Çalışan işçilerin gelirlerinin vergilendirmesi ücret vergisi ile gerçekleşir. Bu vergi türü işveren tarafından hesaplanıp, her işçi için mali-yeye havale edilir. 2020 yılına kadar en yüksek vergi oranı 55% olup, 2020’den sonra ise 50% oranlarında seyir edecektir.

3) Kurumlar vergisi: Anonim ve limitet gibi büyük şirketler, yıllık kazançlarının 25% oranında vergilendirmelidirler.

(Nokta 1-3’ün kısmen alındığı kitap: Politik und ihre wirtschaftspolitischen Handlungsspielräume von Alfred Germ und Thomas Hellmuth, Politische Bildung Bd. 22, Inssbruck – Wien – Bozen 2010)

4) Sermaye Gelirleri Vergisi: Gelir vergisinin özel bir kesinti şeklidir sermaye gelir vergisi. Yurt içinde elde edilen sermaye geliri direk kesinti yolu ile vergilendirilir. Örneğin elde edilen faizlerde ya banka ya da ödemeyi yapacak taraftan sermaye gelir vergisini kesinti yolu ile kendilerinde tutulur ve vergi dairesine yönlendirir. Böylelikle banka faizlerinin vergi beyannamesi ile bildirilmesine gerek kalmaz. (www.help.gv.at)

2017 Devletin Vergi Gelirleri

2017 yılında 84,4 milyar Euro gelir elde edildi. Aşağıdaki grafikte de görüldüğü gibi, vergi gelirlerinde birinci sırayı 34% oranı ile katma değer vergisi (KDV) alıyor. Daha sonrasında ise 30% oranı ile ücret vergisi ve bu gelirleri 9% oranı ile kurumlar vergisi takip ediyor.

Hangi gelir çeşitleri vardır?  (Alıntı: www.bmf.gv.at)

Avusturya Vergi Yasalarına göre 7 gelir çeşidinden oluşmaktadır. Eğer bu 7 gelir çeşidinden birine uymuyorsa elde ettiğiniz gelir, o zaman gelirinizi vergilendirme yükümlülüğü üzerinizden kalkar. Maliye Bakanlığının web sitesi üzerinden vergi hukuku ile yenilikleri takip edebilir ve en güncel bilgilerle ulaşabilirsiniz.

Gelir çeşitleri şu şekilde oluşmaktadır:

1. Tarım ve ormancılık gelirleri
Örnek: Çiftçi, balık yetiştiriciliği, ormancılık, arı yetiştiriciliği, üzüm üreticiliği;

2. Serbest meslek gelirleri
Örnek: serbest meslekler, doktor, avukat, sanatkâr, yazar, bilim adamı, portföy idarecisi;

3. Ticari işletme gelirleri
Örnek: klasik işletmeler, marangoz, çilingir, ticari işletmeler

4. Bağımlı bir işten elde edilen gelirler
Örnek: Bir iş yerinde veya bir kurumda çalışanlar, emekliler;

5. Sermaye varlıklarından elde edilen gelirler
Örnek: tasarruf mevduatı birikimlerinin faizleri, menkul değerler, sermaye şirketlerindeki hisselerin kâr payı dağıtımı ve hisse fonları;

6. Kira gelirleri
Örnek: arsa/arazi kiralaması, bina ve ev kiralaması (kiracının bir başka kiracıya kiralaması dâhil)

7. Diğer gelirler
Şahsi arsa satışları (1 Nisan 2012’den itibaren 30% oranında vergilendirme yükümlülüğü; bu kesinti gayrimenkul gelir vergisi ile gerçekleşir. Altın ve Gümüş alındıktan 1 yıl içerisindeki zaman zarfında satılması sonucunda da vergilendirilir.

Benim vergi param ile neler yapılıyor?

Benim vergi param ile neler yapılıyor? 2011 yılına ait olan aşağıdaki grafik, aylık geliri 1.500 €, 2.500 € ve 4.000 € olan kişilerin, ödemiş oldukları vergiler ile nelerin bu ülkede yapıldığına ilişkin bir göstergeyi bize anlatmaktadır. Ödemiş olduğunuz vergilerin büyük kısmı eyaletlere ve belediyelere dağıtılıyor. Diğer kısımları ise sosyal refah, sağlık, emeklilik kurumları, eğitim, sanat, kültür, devlet borcunun faizi ve benzeri giderler için planlanıyor.

Soru ve Cevaplar ile Vergi Sistemi

Soru: Loto’dan bir ikramiye kazandım. Maliye benden vergi ödememi bekler mi?
Cevap: Hayır, ikramiyeler, yasalarda sıralanan vergilendirilmesi gereken 7 gelir çeşidinin kategorisine girmiyor.

Soru: Vergi dairesi bazı evrakları benden talep ediyor. Ancak istenilen sürede bunları temin etmem mümkün değil, ne yapmalıyım?
Cevap: Vergi dairesi ile bağlantıya geçip ve temin edilmesi gerekilen belgeler için bu sürenin uzatılmasını talep etmelisiniz.

Soru: Çalıştığım firmanın yanı sıra, hafta sonları başka bir firmada da çalışıyorum. Ek olarak vergi ödemem gerekiyor mu?
Cevap: Ek bir firmada kayıtlı olup çalışarak vergilendirilecek toplam geliriniz yükselir ve bu nedenle yeni bir hesaplama gerçekleşir. Yıllık vergi beyannamenizi gönüllü bir şekilde vergi dairenize sunmamanız durumunda, onlar bunu sizden talep edeceklerdir. İki işte çalışanların zorunlu bir şekilde yıllık beyannamesini yapmaları gerekmektedir.

Soru: Çalıştığım alana uygun, iş saatlerimi etkilemeyen bir üniversite eğitimi yapmak istiyorum. Bu üniversite yerleşkesine arabam ile gitmem gerekiyor. Vergi hukuku nezdinde bana sunulan kolaylıklar var mı?
Cevap: Eğitiminiz için olan üniversite harçlarını, kitap masraflarını, yol paralarını (kilometre başı ücretleri) yıllık vergi iadesi beyannameniz kapsamında bir kısmını geriye alabilirsiniz. Önemli olan tüm evrak ve faturalarınızı düzenli bir şekilde saklamanız. Gerektiğinde yine hazırlanmış şekilde sunabilmeniz adına. Elektronik bilgi işlem giderlerinizi de bilgisayar, laptop, yazıcı, vb. gibi beyannameniz kapsamında gider olarak gösterebilirsiniz. Şahsi ve üniversiteniz için kullandığınız kulanım oranını hesaplayıp, bu oranı vergi dairesine bildirebilirsiniz. Böylelikle kısmi olarak giderlerinizi geriye alabilirsiniz.

Öneriler ve düşüncelerimiz

-) Avusturya’nın mali idaresi çok güzel broşürler düzenliyor. Bunlar her zaman çok bilgilendirici ve detaylı açıklamalı. Ancak bu broşürleri başka dillerde bulamıyoruz. Belirli bir düzeyde Almanca bilgileriniz olsa da vergi hukuku içeriği çok zor anlaşılıyor.

-) Özelikle okullarda, gençleri daha küçük yaşlarda seminerler ile eğiterek, onlara Vergi Hukuku’nu anlamanın önemini ve neden vergi ödedikleri konusunda aydınlatmanın çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Ancak böyle dürüst vergi ödeyenleri baştan destekler ve motive edebiliriz.

-) Bizim görüşümüze göre, Maliye Bakanlığı, kamuoyunda daha çok ortaya çıkıp ve vergi ödeyenleri motive etmeli.

-) Şu an var olan maliye çalışanları ya da dışardan kurulan bir ekibin güzel bir hazırlığından sonra Maliye Bakanlığı sembollü giysileri ile zaman zaman sokaklarda, vergilerin önemi, vergi içerikli konularla insanları aydınlatmanın çok isabetli bir çalışma olacağına inanıyoruz. Örneğin vergi paraları nasıl çalıştırılıyor, vergilerin neler olduğu ve neden vergilerin olduğu konularına ilişkin tanıtımlar gibi;

-) Birçok insan, ikinci bir işte çalışıp vergi beyannamesi kapsamında ortaya çıkan vergi borcunu ödediğinden dolayı cezalandırıldığını düşünüyor. Bu konuya ilişkinde bir açıklamanın yapılması bu karanlığa bir aydınlık doğduracaktır. Hatta bu sebepten dolayı birçok insan kaçak çalışmaya bile yöneliyor. Bu durumun iyileştirilmesi için resmi kurumların daha etkin adımlar atması gerekli.