Uzmanlar ses kısıklığı tedavisinde uygulanan terapide başarıya ulaşmak için güne şarkı söyleyerek başlanılması öneriyor. Özellikle üst solunum yolları hastalıkları sırasında-sonrasında yaşanan ses kısıklığının altında yatan başka sebep yoksa bir hafta-10 gün içinde geçer. Eğer yanlış kullanıma bağlı fonksiyonel ses kısıklığı oluşmuşsa ancak terapi ile düzelir.
Aylin Toğrul
Dil ve Konuşma Terapisti
Sevdiğiniz bir şarkıyı söyleyerek güne başlarsanız eğer bir taşla iki kuş vurmuş olursunuz. Rahat tonda söylenen şarkı hem moral hem de ses sağlığı açısından önerilen en etkin yöntemlerden biri.
Ses bireye özeldir, parmak izi gibi…
Ses imajıdır, karakterdir, ruh halini yansıtır. Her bireyin kendine ait özel ses tonu vardır. İşitsel değil akustik olarak da özeldir. Temel frekansı ve akustik parametreleri de farklıdır. Parmak izi gibi…
Ses, nefes ile oluştuğu için işin temelinde doğru nefes kullanımı yatar. Profesyonel kullanıcılar ve yeni doğan bebekler dışında günlük hayatta genellikle göğüs nefesi kullanılır. Bunun anlamı daha küçük ses kaynağı ile konuşmaya çalışmak olduğu için boğaz ve ses telleri daha çok yorulur. Oysa doğru kullanım diyafram sesidir.
Ses terapisi nedir, kimlere, niçin, nasıl uygulanır?
Ses Terapisi; ses sağlığını korumak, bozukluğunu tedavi etmek amacıyla uygulanan sistematik egzersiz programıdır. Çocukluk, yetişkinlik hatta yaşlılık döneminde yaşanan rahatsızlıklar ile kulak burun boğaz hekimi tarafından tespit edilir, ses terapi uzmanlarına yönlendirme yapılır. Çünkü başarılı tedavi için hastanın sesi doğru kullanmaya yönelik eğitim alması önemlidir.
Ses terapisinde öncelikle hastaya fonksiyonel ses bozuklukları yanlışlarını ortadan kaldırmak için, doğru ses kullanım davranışları ve ses hijyeni öğretilir. Nefes çalışmaları ile kişinin ihtiyacına göre belirlenmiş ses egzersizleri ses kalitesini de artırır.
Ayrıca hiper fonksiyonel kullanım adı verilen kişinin sesini çok fazla ve zorlamalı kullandığı tablolarda için de terapi gerekli olabilir. Örneğin; bağıran, çığlık atan, ağlayan -ki daha çok çocuklarda görülür- kötü kullanım ortadan kaldırılması için.
*Okul çağı çocuklarında sesi yanlış-kötü kullanımına bağlı ses modülleri sık rastlanan tablolardır.
*Yaşlılığa bağlı ses tellerinin incelmesi-kısılması, bir de trans bireyler terapiye ihtiyaç duyar.
*Reflü hastalıklarının ses tellerinde ödem oluştuğunda çabuk yorulma, kadın ise ses perdesinin kalınlaşma, ses kalitesinin bozulması görülebilir.
Doğru ses kullanımı uzun bir süreç gerektirir; doğru nefes, doğru duruş desteği ile çok fazla boğazdan çıkarılmayan sesi içerir. Ses terapi süreci doktorun yönlendirme nedenine göre planlanır. Ortalama 8-10 seanstan oluşur. Egzersizler kişinin günlük hayatına da aktarılmaya çalışılır.
Hangi mesleklerde daha sık görülür?
Aktif olarak seslerini kullanan kişilerde örneğin; öğretmen, çağrı merkezi çalışanı, politikacı, şarkıcı, tiyatro sanatçısı, din görevlisi daha sık rastlanır.
Ses rahatsızlıkları tablosu:
Sesin kısılması, kişilik-cinsiyete uygun olmama, kalın ya da ince çıkma, çabuk yorulma, çatallanma gibi durumlarda hastanın hekime başvurulması gerekir.
Ses sorunu oluşma sebepleri:
Üst solunum yolları enfeksiyonları, grip gibi hastalıklarda ödeme bağlı ses kısıklıkları oluşabilir. Ancak bu tablo geçici de olabilir. Alınacak önlemler; sesi yormamak ve çok zorlamamaktır. İki hafta ve üzerindeki ses kısıklıklarında mutlaka bir uzmana gidilmelidir. Çünkü burada iyi ya da kötü huylu patolojiler söz konusu olabilir.
Ses Hijyeni nedir?
Ses sağlığını korumak adına uyulması gereken kurallar vardır. Ses yorulduğunda konuşmaya devam etmemek, zorlamamak, fiziksel olarak yorgunken konuşmamak, bol su içmek, uyku düzenine özen göstermek, kafeinli içeceklerden uzak durmak, alkol-tütün bağımlısı olmamak gibi.