Öğrenilmiş Çaresizlik Başarıyı da Engeller
“Kazanılmış Başarısızlık” da denilen ‘öğrenilmiş Çaresizlik Sendromu’nda kişi, yaşadığı başarısızlıklar nedeniyle “bir şeyleri başarma isteğini” günden güne kaybedebilir. Kötü durumlarla karşılaşacağına dair inanç ve ihtimali sürekli zihninde tutar.
Kişinin göstermiş olduğu tepkilerin sonuca ulaşmaması durumunda, sonucu değiştiremeyeceğine karşı oluşan inanç ile gelen ruh hâli durumu “Kazanılmış Başarısızlık ya da Öğrenilmiş Çaresizlik’ sendromudur.
Kişi, başarma isteğini kaybeder
Kazanılmış başarısızlık, insanlarda zamanla oluşan kişinin bir şeyleri başarma isteğini günden güne kaybetmesine sebep olur. Artık bazı konularda veya genel olarak başarısız olacağına dair bir inanç geliştirmesi ile kendini gösterir.
Kişiye çaresiz hissettiriyor
İstenmeyen sonuçların istenilen sonuçlara dönüştürülme ya da sonuçsuz kalan durumların bir sonuca ulaştırılma ihtimali varken bireylerin tamamen çaresiz hissetmeleri öğrenilmiş çaresizlik sendromudur. Belirli bir çözüm yolu bulunan durumlar için yine de çaresiz hissedilmesine yol açan bu sendrom, anksiyete bozukluğuna ve depresyona da sebep olabilir.
Çaresiz ve zor durumda olma hali genellenir
Öğrenilmiş Çaresizlik Sendomu’nun, bir kişinin tekrar eden stresli durumlar yaşaması sonucunda ortaya çıkar. Öğrenilmiş çaresizlik durumunun pekiştiği bireyler, bu stresli durumları değiştirme ihtimalinin olduğu zamanlarda bile aksine inanır. Çaresiz ve zor durumda olma halini genelleyip motivasyon kaybına uğrar ve harekete geçmek bile istemez. Yetişkinlerde öğrenilmiş çaresizlik, kişinin zor durumlar karşısında tepkisiz kalmasına neden olur.
Zihinde sürekli kötü durumla karşılaşma ihtimali tutulur
Sürekli olarak kötü durumlarla karşılaşma ihtimalini zihinlerinde tutar. Potansiyel bir çözümü olsa bile bu kötü ve stresli durumları yönetmekte başarısız olacaklarını düşündükleri için hakikaten de başarısız olurlar. Mesela bir bağımlılık hastası, maddeyi birkaç kez bırakmaya çalıştıktan sonra bu girişimlerinde başarısız olması hiçbir zaman uyuşturucu madde kullanımını bırakamayacağı inancı geliştirmesine neden olur bu da yetişkinlikte öğrenilmiş çaresizliğe örnek olarak verilebilir. Ardından artık bırakma girişiminde bile bulunmak istemeyecektir. Hatta pek çok kez ‘Çok doktora gittiğim halde bırakamadım’ gibi söylemler duyulmuştur. Burada psikolojik savunmalar devreye girer, kişiyi bırakmak istemez. Tabii ki bu durum kişi farkında olmadan gerçekleşir.
Belirtilere dikkat!
İnsanların yaşam heveslerini kaybederek sadece sorumluluklarını yerini getirmeye başlamaları önemli belirtiler arasında yer alır. Ayrıca hafızada zayıflamaya sebep olan bu sendrom, özgüven eksikliğiyle de kendini belli etmektedir. Bunların yanı sıra insanların fiziksel ve psikolojik olarak her türlü acıyı kabullenmeye başlamaları da bu sendromun belirtileri arasında yer alır.
