Farkında olmadan otomatik gerçekleştirdiğimiz nefes alıp-vermek hayati önem taşıyan bir eylemdir. Eylemdeki bilinmeyen nokta: beden, zihin, nefes arasındaki dengedir. Bedenimize giren oksijen miktarı bedenin dinç-sağlıklı olabilmesinde çok büyük önem taşır. Bu nedenle üçlüden herhangi birine direkt müdahale ettiğinizde, domino taşı etkisi oluşur ve sağlığımız etkilenir. Çalışmalar yaparak nefesinizi kontrol etmeyi öğrenmek, sağlığınız için atacağınız en güzel adım olacaktır.
Nefes bedene alınan oksijenden çok daha fazlasıdır. Birçok insan için ‘Doğru nefes alıyor musunuz?’ sorusu komik algılanabilir. Çünkü nefes zaten kendi kendine akan, üzerine düşünülmesine gerek olmayan bir şeydir. Oysa bedenimize giren oksijen miktarı bedenin dinç-sağlıklı olabilmesinde çok büyük önem taşır.
Huzurlu-mutlu hissettiğimiz zamanlarda nefesimiz sakin-derin akıştadır. Bu durumda kaslar gevşer, kaslar gevşeyince zihin sakinleşir. Çok öfkeli veya gergin olduğumuzda ise hızlı, kesik, kısa süreli nefes alırız. Beden kasılır, zihin savaşma moduna geçerek normalin üstünde aktifleşir. Bu durum stres seviyesinin yükselmesine sebep olur.
Nefes, beden, zihin arasındaki domino etkisini bilmek en güzel yanı istediğimiz zaman bedenimizi kontrol edebilmektir. Çok gergin-stresli ve zihninizin aşırı aktif olduğu bir an hayal edin. Kaslarınız kasılır. Nefesiniz hızlı ve kesik kesiktir. Zihin hızla felaket senaryoları üretir. İşte tam o anda ihtiyacınız olan sakinleşmektir. Bunu yapabilmenin en iyi yolu tam o anda bilinçli olarak yavaş ve derin nefesler almaya başlamaktır. Siz bunu yaptıkça, kaslar gevşeyecek, zihin kaslardan aldığı rahatlık mesajı ile stres konumundan çıkarak güvenli hissettiği konuma geçecektir.
Günlük hayatta çok stresli, öfkeli, gergin, kaslarının tutulmasından şikâyet eden biriyseniz yapabileceğiniz en kolay ve mantıklı çözüm nefesi doğru kullanmayı öğrenmektir. Peki bunu nasıl yapacağız?
- Öncelikle diyafram-göğüs nefesi arasındaki farkı araştırmalı, her ikisi ile ilgili egzersizler yapmalısınız. Diyafram nefesi, bedenin en dingin olduğu anlarda (uyku ve meditasyon gibi) aldığı nefes olduğu için, günlük hayatta genel bir rahatlama hissine sahip olmanızı sağlar.
- Verdiğiniz nefes her zaman aldığınız nefesten daha uzun sürmelidir. Gözlem yapmak için nefes alıp-verirken sayın. Bu süreleri birer saniye uzatarak nefes alma-verme kapasitenizi arttırın.
- Gergin-stresli olduğunuz anlarda, arkanıza yaslanın yavaş-derin nefesler almaya başlayın. Bunu yaparken nefesin geçtiği yolları izleyin. Bütün farkındalığınız nefesinizde olsun.
- Her gün 5 dakika bile olsa farkında olarak nefes alın. Bu egzersizleri günlük rutininize dahil edin.
- Bedeninizin herhangi bir yerinde gerginlik-kaslarda kasılma hissettiğinizde uzanın ve bedenin o bölgesine doğru nefesler aldığınızı hayal edin. Aldığınız her nefesin kasılı olan bölgeye gittiğini düşünün. Kasların rahatladığını ve gevşemeye başladığını fark edeceksiniz.
İstediğimiz gibi yönetebildiğimiz, kolaylıkla yönlendirebildiğimiz nefes, en büyük yardımcımız haline gelecektir. Bu çalışmalar düzenli yapıldığında kişi daha sakin, mutlu, huzurlu bir birey haline gelmeye başlar. Yaşam kalitesi artar.
Naz Mayadağ Güneş
Kişisel gelişim Uzmanı