Dünya Sağlık Örgütü’nün Marburg virüsünü de salgın olarak tanımlamasıyla, korona mı, maymun çiçeği mi, marburg daha tehlikeli?’ soru ve endişesi gündeme taşındı. Yüksek ateş, yoğun baş-kas ağrısıyla kendini belli eden Marburg, Ebolaya neden olan hastalığın virüsü ile aynı aileden ve yüzde 88’e varan ölüm oranıyla çok tehlikeli.
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik
Mikrobiyoloji Uzmanı
Prof. Dr. Ayşegül Ulu Kılıç
Batı Afrika’da yıllardır önemli bir sağlık sorunu olan Marburg virüsü, oldukça bulaşıcı, yüksek ateşle başlayıp, son evrede şiddetli kan kaybı ile şoka neden oluyor. Hastalık 1967 yılının ağustos ayında Batı Almanya’nın Marburg şehrinde ortaya çıktığı için bu ismi almıştır. Marburg ve Frankfurt kentlerinde 30 kişide görüldükten sonra Belgrad’da 2 kişinin hastalanmasıyla seyrini sürdürdü. Yapılan laboratuvar çalışmalarında iki ayrı yerde eş zamanlı başlayan salgına Doğu Afrika’daki Uganda’dan Avrupa kıtasına getirilen Afrika yeşil maymunlarının neden olduğu belirlendi. Daha sonra Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kenya, Güney Afrika, Zimbabve ve Angola’ya seyahat eden çok sayıdaki kişide virüs tespit edilmiştir. Ayrıca 2008 yılında Uganda’da Afrika meyve yarasalarını araştıran gezginlerde de görülmüştür. Son dönemde Gana’da ortaya çıkan, can kaybına yol açan virüs dünyada yeni bir paniğe neden oldu.
Marburg virüsü semptomları neler?
Yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı, halsizlikle aniden başlayan Marburg virüsü kaynaklı hastalığa kas ağrıları eşlik etmektedir. Hastalığın üçüncü günü genellikle şiddetli ishal, karın ağrısı ile bulantı-kusma görülür. İshal şiddetlenerek devam ederse, sıvı kaybı ve birçok metabolik bozukluk ortaya çıkabilir. Hastalarda belirtilerin başlamasından 2-7 gün sonrasında deri döküntüleri gözlenmiştir. Ölümcül vakalarda ise vücudun birden fazla yerinde kanamalar (diş eti, vajinal, bağırsak) eşlik edebilir. Merkezi sinir sistemindeki tutulum nedeniyle bilinç bulanıklığı ve karışıklığı önemli belirtidir. Hayati kayıpların genellikle 8-9 gün sonra meydana geldiği bildirilmektedir.
Marburg virüsü nasıl bulaşır?
Doğrudan insandan insana ya da enfekte olanların kan, salgı ve diğer vücut sıvıları aracılığıyla virüs yüzeylere, cisimlere bulaşıyor. Virüs bulaşan yüzey ve cisimlere temas ile bulaş gerçekleşiyor.
Marburg virüsü nasıl teşhis edilir?
Marburg virüsünün neden olduğu hastalığın; sıtma, tifo, şigelloz, menenjit ve diğer viral hemorajik ateşli hastalıklardan ayırt edilmesi gerekir. Bu virüsün varlığını belirlemek için aşağıdaki laboratuvar testleri uygulanabilir.
• Antikor enzimine bağlı immünosorbent deneyi (ELISA)
• Antijen tespit testleri
• Serum nötralizasyon testleri
• Ters transkriptaz polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR)
Marburg virüsü nasıl tedavi edilebilir?
Hastalığın seyrini hafifletecek kanıtlanmış veya belirlenmiş bir tedavi protokolü henüz yok. Marburg için bir aşı bulunmamaktadır. Ancak hastalık süresince bağışıklığı destekleyici tedaviler ile bazı ilaçlar verilmektedir.
Bulaşıcı hastalıklar konusunda kişisel önlem alınmalı
Kişisel hijyen, çevre temizliği, sosyal mesafe gibi noktalara çok dikkat edilmelidir. Bununla birlikte bağışıklık sistemini güçlendirmek için sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ile hareketsizlikten uzak durmak, kaliteli uyku ve stres yönetimi konuları da öne çıkmaktadır. Salgın hastalıklar ile ilgili olan bilgiler yalnızca doğru kaynaklardan takip edilmeli, kulaktan dolma söylemlerle hareket edilmemelidir.