Saatlerce dinlenmiş olmak, hiçbir şey yapmazken bile sürekli aynı duyguyu hissetmek üstelik aylarca… Yapması gerekeni biliyor ama yapamıyor. Sorsanız parmağını kıpırdatacak hali yok. Kimileri için tembellik olarak yorumlanan bu tablo modern çağın yeni hastalığı kronik yorgunluk sendromunu…
İç Hastalıkları Uzmanı
Dr. Ayşegül NAVDAR
Çok sık rastlanılan yorgunluk şikâyeti; aşırı egzersiz, beslenme yetersizliği, kansızlık, üst solunum yolu ya da troid hastalıkları ve viral enfeksiyon sebebiyle gelişir. Kullanılan bazı ilaçlar da yorgunluğa neden olabilir. Ancak kişiler kendilerini geçmeyen bir yorgunluğun çıkmazında buluyorsa bu durum kronik yorgunluk sendromu olarak tanımlanır…
Geçmeyen yorgunluğun bir sebebi var!
Modern çağın en yaygın problemleri arasında kabul edilen kronik yorgunluk sendromu kişileri fiziksel, zihinsel, ruhsal olarak etkiler. Altı aydan fazla süren kas, eklem, boğaz ağrısı, mide bulantısı, konsantrasyon eksikliği şeklinde kendini belli eder. Kronik yorgunluk sendromunun en dikkat çeken özelliği ise yorgunluğun dinlendikçe daha da kötüye gitmesi, zihinsel uğraşların yorgunluğu daha da perçinlemesidir.
Dolayısıyla kronik yorgunluktan çok daha farklı noktadadır. İki durumun ayrıldığı noktaların başında kronik yorgunluk sendromundaki yorgunluğun ana sebebi fiziksel bir aktiviteye bağlı olarak gelişmemesidir. Altı aydan beri devam ediyor olması ve yatak istirahati ile geçmemesi de diğer farkları arasında yer alır. Daha çok kadınlarda rastlanan kronik yorgunluk sendromu genelde 30-50 yaş grubunda görülür.
Kronik yorgunluk sendromu neden ortaya çıkar?
Nedeni tam olarak bilinmese de kronik yorgunluk sendromunun ortaya çıkmasında etkili olan bazı faktörler vardır. Bunlar;
• Bağışıklık sisteminin zayıf olması,
• Bazı virüsler,
• Dengesiz beslenme,
• Aşırı stres altında yapılan işler,
• Baskı,
• Depresyon
Kronik yorgunluk sendromunun belirtileri nelerdir?
En tipik belirtisi geçmeyen yorgunluktur. Buna ek olarak;
• Unutkanlık,
• Dikkat dağınıklığı,
• Eklem ve kas ağrısı,
• Lenf bezlerinin şişmesi,
• Ciltte kızarık ve şişlikler,
• Yeme bozuklukları,
• Boğaz ağrısı,
• Uyku bozuklukları,
• Huzursuzluk,
• İsteksizlik,
• Duygusallık.
Kronik yorgunluk sendromunun tanısı nasıl konulur?
Kronik yorgunluk sendromunun teşhisinde kullanılan iki önemli soru vardır. Birincisi herhangi bir fiziksel aktivite sonucunda oluşup oluşmadığı, ikincisi ise altı aydan beri devam ediyor olması, hastalığın dinlenerek geçmemesi belirleyici bir rol üstlenir. Fizyolojik nedenle ya da hastalığa bağlı gelişen kronik yorgunluk sendromu için başka tedavi yöntemleri izlenmelidir.
Bu yorgunluktan kurtulmak mümkün mü?
Yorgunluğun arkasında yatan sebepler tedavinin kişiye göre düzenlenmesini zorunlu kılar. Bu noktada eğer sorun fiziksel ise kaliteli uyku çok önemlidir. Sorun kansızlık, troid veya viral enfeksiyonlara bağlı durumsa hastalıklara yönelik yol izlenir. Ancak sorun kronik ise psikolojik temelli nedenler araştırılmalıdır.