En sık görülen ağız diş hastalıkları arasında diş ağrısı yer alır. Ağrı diş çürükleri, sinir kökü tahrişi, diş ve diş eti enfeksiyonları nedeni olabilir. Odontalji olarak adlandırılan diş ağrısı belirli zamanlarda yoğunlaşıp günlük yaşamı doğrudan etkileyebilir. Herkesin hayatında en az bir kez yaşadığı diş ağrısı çocuklarda da sık görülür.
Dt. Aslı Tapan
Ağız ve Diş Sağlığı Uzmanı
Ağız florasında bulunan bakteriler özellikle tüketilen şekerli besinlerden asidik maddeler üretir. Bunlar dişin üst katmanında bulunan ve dişi koruyan diş minesinin bozulma ayrıca çürük oluşum nedenidir. Şekerli, asitli besin ve içecekler dişler daha çabuk çürütür. Yetersiz ağız hijyeni çürümeyi hızlandıran etmenler arasında yer alır. Diş ağrısının sebepleri genellikle çürük, diş eti iltihabı, diş eti çekilmesi, 20 yaş dişleri, sert gıdalarla soğuk-sıcak tüketimidir. Şiddetli ağrının gece daha sık oluşmasının nedeni ise hormonal farklılıklarla damarlarda oluşan genişlemelerdir.
Başka hastalıklar da diş ağrısına sebep olabiliyor
Farklı hastalıkların yansıma ağrıları diş ağrısı ile karışabilir. Trigeminal nevralji, sinüzit, ciddi psikolojik-fiziksel stres, diş sıkma, diş ve çevre dokuların kanserleri, kulak ağrısı gibi. Ağrı nedeninin belirlenmesi, tedaviye başlanması için mutlaka diş hekimine gidilmelidir. Hasta öyküsü, fiziki muayene ve görüntüleme yöntemleri ile neden belirlenir. Neden tam olarak belirlendikten sonra en uygun tedavi diş hekimi tarafından planlanır.
Soğuk kompres ve tuzlu su gargarası diş ağrısını hafifletiyor
Tek başına diş ağrısı semptomunda eğer hasta hekime gidemeyecek durumdaysa ağrı kesici ilaçlar tercih edilebilir. Evde yapılabilecek basit uygulamalarla rahatlatılabilir. Çürük veya başka bir diş problemi hekim tedavi edene kadar iyileşmeyecektir. Ağrı ilaçla giderilebilir ama sorun tedavi edilmezse diş kaybı gibi istenmeyen daha ciddi sonuçlar ortaya çıkabilir. Soğuk kompres yapılması kan damarlarını daraltır ve kan dolaşımının azalması ağrının hafiflemesine yardımcı olabilir. Buz ince bir havluya sarılır ve ağrıyan bölgeye hafifçe bastırılır. Yaklaşık 15-20 dakika uygulama yapmak yeterli olur. Ağrı hafifleyene kadar tekrarlanabilir. Tuz, doğal bir antibakteriyel olduğundan diş eti enfeksiyonlarında tuzlu su ile gargara iltihabı azaltıp, ağrıyı hafifletebilir. Bir bardak ılık suya bir çay kaşığı tuz konur ve ağız çalkalanır. Günde üç kere yemekten sonra uygulanabilir.
Ağız-diş bakımında dikkat edilmesi gerekenler
Beslenme alışkanlıkları ağız-diş sağlığında önemli etkendir. Diş minesine zarar veren tüm şekerli, asitli yiyecek-içeceklerin tüketimi kontrollü olarak yapılmalıdır. Bu besinleri en çok tüketenler ne yazık ki çocuklardır. Ebeveynlerin bu konuda dikkatli olması gerekir. Ağız bakımı ve hijyeni erken yaşlarda çocuklara öğretilmelidir. Şekerli-asitli ve karbonhidrat içeren yiyecek-içeceklerin tüketimi, diş minesinin aşınmasını artırarak çürüğe yol açar. Dikkatli fırçalama yapılmaması da öncelikle plak daha sonrada diş taşı oluşum nedenidir. Çürük ve hastalıklarından korunmak için düzenli fırçalanma, diş duşu, diş ipi, gargara ile ağız-diş temizliği düzenli olarak yapılmalıdır Yemeklerden sonra günde en az iki kez, yemek bitiminden en az 30 dakika sonra diş fırçalanmalıdır. Fırçanın ulaşamadığı aralarda kalan yiyecek artıkları diş ipi ile çıkarılmalı, gargara yine fırçalama sonrasında yapılmalıdır. Sigara ve alkolden kaçınmak da ağız-diş sağlığı ile genel sağlık için önem taşır.
