İşsizlik maaşlarıyla ilgili yeni düzenleme, uzun zamandır işsiz olanların sadece asgari geçim ödeneği almalarını öngörüyor. Sosyal güvenlik sisteminden çıkar sağlamaya çalışanlar masraflarını artık kendileri karşılamalılar.
ÖVP-FPÖ koalisyon hükümeti acil durum ödeneğini (Notstandshilfe) tamamen kaldırmak istiyor, bu da kişilerin belirli süre için ödenen işsizlik maaşı ile yetinmeleri anlamına geliyor. Uzun zamandır işsiz olanlara da artık sadece asgari geçim ödeneği (Mindestsicherung) verilmesi planlanıyor.
Son rakamlara göre, bu düzenlemeden Avusturya’da 167.000 kişi etkilenecek. Avusturya İstatistik Enstitüsü’nün ve İş Kurumu AMS’nin 2016 yılı verilerine göre bu kişilerin büyük çoğunluğu erkek (101.500).
Acil durum ödeneğinin kaldırılması ve Alman Hartz-IV benzeri bir modelin Avusturya’da hayata geçirilmesi konusu, FPÖ ile yapılan koalisyon görüşmelerinden önce de ÖVP içinde dile getiriliyordu. Hatta eski Maliye Bakanı Hans Jörg Schelling, 2016 yılında Alman Hartz-IV modelinin Avusturya’da hayata geçirilmesi hakkında bir araştırma yaptırmıştı.
İşsizlik maaşı ve acil durum ödeneği hakkında kısa bilgiler:
1. İşsizlik maaşı
▪ Hak kazanma: İşsizlik maaşı almaya hak kazanmak için kişinin, son iki yılda en az 52 hafta zorunlu işsizlik sigortası öngören bir işte çalışmış olması gerekir.
▪ Ödeme süresi: İşsizlik maaşı 20 hafta için ödenir. Bu süre kişinin yaşına ve çalışma süresine göre 52 haftaya kadar uzatılabilir.
▪ Ödenen tutar: Bugüne kadar elde edilmiş net gelirin %55’ine tekabül eder. Avusturya İstatistik Enstitüsü verilerine göre 2016 yılında günde yaklaşık 31 Avro idi.
▪ Ödeme alanlar: 2016 yılında 146.000 kişi işsizlik maaşı aldı, yine 2016 yılında AMS işsizlik maaşı olarak 1,9 milyar Avro harcadı.
▪ Yeni düzenleme: Hükümet programı, esas itibarıyla işsizlik maaşının kademeli olarak azalan bir yapıda olmasını öngörüyor. Kişi ne kadar uzun süre işsiz kalırsa, işsizlik maaşı da kademeli olarak aynı oranda azalacak.
2. Acil durum ödeneği (Notstandshilfe)
▪ Acil durum ödeneği: İşsizlik maaşı ödeme süresi dolduktan sonra alınabilir.
▪ Ödeme süresi: Bu yardım ödemesi en fazla 52 hafta sürer. Sonrasında yeni bir başvurunun yapılması gerekir.
▪ Ödeme tutarı: Acil durum ödeneği olarak, daha önce alınan işsizlik maaşının %92’si ödenir. İşsizlik maaşı tek başına yaşayanlar için hesaplanan asgari geçim endeksinden (aylık 909 Avro) düşükse, bu oran %95 olarak değişir.
▪ Ödeme alanlar: 2016 yılında 167.000 kişiye acil durum ödeneği verildi, bunların 135.200’ü asgari geçim endeksinin altında olduğundan daha az ödeme aldı, yani eş ya da çocuklar için öngörülen ek ödemeler dâhil ayda yaklaşık 880 Avro. 2016 yılında AMS acil durum ödeneği olarak 1.6 milyar Avro harcadı.
▪ Yeni düzenleme: Acil durum ödeneği yerine artık sadece asgari geçim ödeneği öngörülüyor, bununla birlikte artık malvarlığına dokunulması da söz konusu.
Yeni düzenlemeye eleştiriler
Muhalefet – SPÖ ve Pilz listesi – uygulanması planlanan yeni sistemi eleştiriyor. Vorarlberg Eyalet Başkanı ÖVP’li Markus Wallner, acil durum ödeneğinin asgari geçim ödeneğine dönüştürülmesine açıkça karşı çıktığını söyledi. Wallner, Voralberg eyalet meclis oturumundan sonra, yeni sistemin uygulanmasının söz konusu olamayacağını belirtti ve öngörülen kesintilerle kâr sağlamayacağını, aksine, harcama tutarının aynı kalacağını ama farklı paylaştırılacağını sözlerine ekledi. Sistemdeki bu değişikliğin asıl sebebinin, şu anda acil durum ödeneğinin genel yönetim tarafından, asgari geçim ödeneğinin ise eyaletler tarafından finans edilmesi olduğunu söyledi.
Yine ÖVP’li, Yukarı Avustur-ya Eyalet Başkanı Thomas Stelzer de yeni düzenlemeye karşı çıktı. Yeni planı hemen reddetmediğini, fakat kabul edilebilmesi için net şartlar gerektiğini öne sürdü ve ekledi: „Eğer genel yönetim tarafından finanse edilen bir sosyal hizmet eyaletlere devredilecekse, eyaletlere ek bütçe verilerek bu değişiklik finansal olarak da mümkün kılınmalı.“
ÖVP – Meclis grup başkanı August Wöginger ve FPÖ hükümet koordinatörü Norbert Hofer’e göre, hükümetin işsizlik maaşı ve acil durum ödeneğinin, asgari geçim ödeneğine kaydırılması ile ilgili yeni planlarında, bazı durumlarda malvarlığına dokunulması gerekecek. Bu açıklama özellikle Volkshilfe ve borç danışmanları arasında tehlike çanlarının çalmasına neden oldu. İşsizlik durumunda artık malvarlığına dokunulması mümkün olacak.
Bu madde özellikle, sosyal güvenlik sistemine kısa süre prim ödemiş ve bundan çıkar sağlamak isteyen kişiler için geçerli olacak.
Hükümetin küçük ortağı FPÖ kanadında konuyla ilgili bir uzlaşma görülmüyor. Tirol Başkanı Markus Abwerzger malvarlığına erişim maddesine karşı çıkıyor, bu tutumu “amaca yönelik” bulmuyor. Yine FPÖ partili Sosyal Güvenlik Bakanı Beate Hartinger de, geçtiğimiz günlerde mal varlığına dokunulmasının söz konusu olamayacağını belirtmişti.
Yoksulluğa sebep olacak kararlar
Avusturya Volkshilfe Başkanı Erich Fenninger uyarıyor: „Acil durum ödeneğinin kaldırılması ve asgari geçim ödeneğine geçiş yapılması, özellikle uzun sigortalılık sürelerince birikim yapmış yaşça büyük işsizler için büyük bir tehlike anlamına geliyor. Bu kişiler bir taraftan bin bir zorlukla biriktirdikleri tasarruflarından olacaklar, diğer taraftan da asgari geçim ödeneğiyle yaşamlarını sürdürebilmeleri mümkün görünmüyor.”
İşsizlik şimdiden, açık ara farkla en sık görülen borçlanma nedeni: Devlet tarafından tanınan borç danışmanlarının müşterilerinin %37’si işsizlik ya da gelirlerinin önemli derecede azalması nedeniyle borç sarmalına giriyor. Devlet tarafından tanınan borç danışmanlarının çatı organizasyonu ASB Schuldnerberatungen GmbH’nin yöneticisi Clemens Mitterlehner uyarıyor: “Acil durum ödeneğinin kaldırılması, günlük harcamaların karşılanamamasına, dolayısıyla da daha fazla borçlanmaya neden olacak. Bu da aileleri kalıcı yoksulluğa sürükleyecek.” Borçlar ve buna bağlı maaş hacizleri işgücü piyasasına girişte engel oluşturuyorlar, çünkü Avusturya hukukuna göre işveren, üçüncü şahıs olarak haciz sürecince borca taraf oluyor. Mitterlehner “Borçlu kişiler sıklıkla borçlarından kurtulduklarında tekrar işe başlıyorlar.” diyor ve sözlerine devam ediyor, “Bu dönemde, zaten az olan işsizlik maaşı geliri daha da azalırsa, borçların geri ödenmesi nere-deyse hiç mümkün olmaz.”
Aşırı borçlanmayı önlemek açısından da, işsizlik maaşından asgari geçim ödeneğine geçişi öngören bir sistem kesinlikle ideal bir sistem olamaz. Clemens Mitterlehner soruyor: “Borç danışmanlığı 20 yıldan daha uzun süredir finans eğitiminde yer alıyor. Öğretilen temel ilkelerden biri şu: Beklenmedik harcamalar için bir kenara para ayrılması gerekir. Acil durumlar için kenarda durması gereken bu paranın bile işsizlikte ellerinden alınabileceğini, okullardaki gençlere nasıl açıklayabilirim?“
Quelle: Trend.at