MansetTürkçe

Meme Kanserinde Tedaviyi Artık Tümörün Patolojisi Belirliyor!

Günümüzde meme kanseri tedavisinde ‘Tümörün biyolojisini keşfetmek’ , evresinin bile önüne geçerek önem kazandı. Artık tümörün biyolojik yapısına göre tedavi protokolü hazırlanıyor. Bu sayede elde edilen bilgiler doğrultusunda ilaç çalışmaları ve çeşitliliği arttı. Son iki yıldır kemoterapi ile başlayan tedavi sürecinin tümörün yapısına göre yüzde 50-80 arasında tam iyileşme ‘hastalar ameliyat edilmezse iyileşme sağlanabilir mi’ tartışmasını da gündeme taşıdı.

San An­to­nio Göğüs Kan­se­ri Sem­poz­yu­mu (San An­to­nio Bre­ast Can­cer Sym­po­si­um-SABCS) bu yıl Co­vid-19 ne­de­niy­le on­li­ne or­tam­da ger­çek­leş­ti­ril­di. 90 ül­ke­den 10 bin­den fazla meme kan­se­ri uz­ma­nın ka­tıl­dı­ğı top­lan­tı­da meme kan­se­ri te­da­vi­sin­de uy­gu­la­nan gün­cel te­da­vi yön­tem­le­ri tar­tı­şıl­dı. Top­lan­tı­ya tü­mö­rün bi­yo­lo­jik özel­lik­le­ri­ne göre te­da­vi yön­tem­le­ri ve ‘has­ta­lar ame­li­yat edil­mez­se iyi­leş­me sağ­la­na­bi­lir mi’ tar­tış­ma­sı dam­ga­sı­nı vurdu. Uz­man­lar ara­sın­da ya­pı­lan anket so­nu­cu yüzde 88 ora­nın­da cer­ra­hi­yi terk etme ko­nu­sun­da ve­ri­le­rin ye­ter­siz ol­du­ğu­nu or­ta­ya koydu.

Tü­mö­rün bi­yo­lo­ji­si­ne göre te­da­vi pro­to­ko­lü uy­gu­la­nı­yor…

Son 50 yıl­dır uy­gu­la­nan meme kan­se­ri te­da­vi­si in­ce­len­di­ğin­de bütün me­me-gö­ğüs ka­sı-lenf­le­re kadar so­run­lu tüm bölge alı­nır­ken son iki yılda uy­gu­la­ma de­ğiş­ti. Artık tü­mö­rün ya­pı­sı-bi­yo­lo­ji­si hak­kın­da bilgi veren pa­to­lo­ji ra­po­ru­na göre te­da­vi pro­to­ko­lü ha­zır­la­nı­yor. Has­ta­la­rın yüzde 40’ında önce ke­mo­te­ra­pi ile tümör kü­çül­tü­lüp son­ra­sın­da ame­li­yat ar­dın­dan da rad­yo­te­ra­pi te­da­vi­si uy­gu­la­nı­yor. Amaç meme alın­ma­dan tü­mö­rün te­miz­le­nip, ame­li­yat (hatta on­kop­las­tik cer­ra­hi ile meme gü­zel­leş­ti­ri­le­rek) son­ra­sın­da rad­yo­te­ra­pi ile has­ta­nın ha­ya­ta kal­dı­ğı yer­den hatta daha mutlu devam et­me­si sağ­lan­ma­sı.

Te­da­vi pro­to­ko­lü her has­ta­ya özel ve fark­lı­dır…

Meme tü­mö­rü te­da­vi­sin­de; mul­ti-di­sip­li­ner yak­la­şım ve ilaç te­da­vi­sin­de­ki ge­liş­me­ler yoğun şe­kil­de kul­la­nıl­dı­ğı için daha ba­şa­rı­lı so­nuç­lar elde edil­me­ye baş­lan­dı. Pa­to­lo­ji­den gelen bilgi yakın za­ma­na kadar önem­li de­ğil­ken şimdi bu bil­gi­ler ışı­ğın­da her has­ta­ya özel ve fark­lı te­da­vi uy­gu­la­nır hale geldi. Ame­li­yat, ke­mo­te­ra­pi, rad­yo­te­ra­pi, hor­mo­na­te­ra­pi, im­mü­no te­ra­pi, he­de­fe yö­ne­lik te­da­vi, akıl­lı ilaç­lar, gibi…) Kimi tümör ke­mo­te­ra­pi­ye du­yar­lı iken ki­mi­si (me­me­de yüzde 70) hor­mo­na du­yar­lı­dır. Ör­ne­ğin; tü­mör­de öst­ro­jen hüc­re­si varsa hor­mon, hücre yü­ze­yi düz ise akıl­lı ilaç te­da­vi­si uy­gu­la­nır.

Te­da­vi­de ba­şa­rı arttı, ölüm oranı azal­dı…

Meme kan­se­ri te­da­vi­sin­de kul­la­nı­lan çok sa­yı­da ilaç ol­ma­dı­ğı için tümör bi­yo­lo­ji­si­ni bil­mek ye­ter­li de­ğil­di. Ancak tümör bi­yo­lo­ji­si­nin keşfi ile he­de­fe yö­ne­lik te­da­vi ge­liş­ti bu da has­ta­lı­ğı kont­rol ede­bil­me gü­cü­nü ar­tır­dı. Et­kin-ka­li­te­li te­da­vi ile ba­şa­rı ar­tar­ken, ilaç­la­ra bağlı yan et­ki­ler ve ölüm oranı azal­dı. Uy­gu­la­nan cer­ra­hi yön­tem­le­re bağlı vücut bü­tün­lü­ğü­nü, psi­ko­lo­ji, yaşam ka­li­te­si­ni bo­za­cak iş­lem­ler azal­dı. İyi­leş­me sü­re­ci kı­sal­dı. Artık ame­li­yat ile aynı gün hasta evine gi­de­bi­lir. Kan­ser ta­nı­sı ‘daha güzel me­me­le­re sahip ola­bi­li­rim’ dü­şün­ce­siy­le olum­lu hale bile geldi. ‘Kom­bi­ne Ame­li­yat’ ola­rak ad­lan­dı­rı­lan te­da­vi ile on­ko­log ve plas­tik cer­rah bir­lik­te ope­ras­yo­na gi­ri­yor. Kan­ser­li bölge te­miz­len­dik­ten sonra karşı meme ile gör­sel bü­tün­lük sağ­la­nıp ge­re­kir­se kü­çült­me-to­par­la­ma-dik­leş­tir­me iş­le­mi ya­pıl­ma­sı ka­dı­nın ame­li­yat son­ra­sı belki de has­ta­lık ön­ce­sin­den çok daha es­te­tik bir meme gö­rün­tü­sü­ne ka­vuş­ma­sı­nı sağ­lı­yor.

Radyo te­ra­pi sü­re­si de kı­sal­dı…

Es­ki­den 6 hafta olan rad­yo­te­ra­pi sü­re­si 2020 Nisan ayın­da FAST-Fo­r­ward ça­lış­ma­sı ile kri­ter­le­re uygun olan has­ta­lar­da üç, yeni ya­yın­la­nan ça­lış­ma ile bir haf­ta­ya indi. Başka ülke ya da şe­hir­den rad­yo­te­ra­pi te­da­vi­si için gelen has­ta­lar için bu büyük bir so­run­du. Bir haf­ta­lık rad­yo­te­ra­pi in­ce­len­di­ğin­de en az uzun ve ge­le­nek­sel te­da­vi kadar et­ki­li ol­du­ğu sap­tan­dı.

So­run­lu meme alın­dı, te­da­vi bitti’ an­la­yı­şı ta­ri­he ka­rış­tı…

İlaç ya da ışın te­da­vi­si an­la­yı­şı yok artık. Şimdi hangi has­ta­ya, hangi te­da­vi yön­tem­le­ri, hangi sı­ray­la uy­gu­la­na­ca­ğı; has­ta­nın yaşı, genel du­ru­mu, ek has­ta­lık­la­rı, tü­mö­rün ev­re­si, bi­yo­lo­ji­si, has­ta­nın is­tek­le­ri de dik­ka­te alı­na­rak karar ve­ri­li­yor. Bunun için­de mul­ti-di­sip­li­ner yak­la­şım ile çe­kir­dek kad­ro­da cer­rah, me­di­kal on­ko­lo­ji, pa­to­lo­ji, rad­yo­lo­ji uz­ma­nı, yar­dım­cı ekip ola­rak rad­yas­yon on­ko­lo­ji­si, plas­tik es­te­tik, psi­ki­yat­rist-psi­ko­log, fizik te­da­vi ve diğer branş uz­man­la­rı top­la­na­rak hasta için en doğru te­da­vi yön­te­mi­nin ka­ra­rı alı­nı­yor. Bu yeni değil sa­de­ce gü­nü­müz­de daha çok ter­cih edi­len te­da­vi an­la­yı­şı ha­li­ne geldi.

Avan­taj­la­rı:

  • Has­ta­ya sis­te­mik te­da­vi ile ( ke­mo­ta­re­pi, he­de­fe yö­ne­lik, akıl­lı ilaç, hor­mo­na te­ra­pi,vs.) ile baş­lan­dı­ğın­da tü­mö­rün ilaç­la­ra olan du­yar­lı­lı­ğı öl­çü­lür.
  • İkinci avan­taj tü­mö­rün kol­tuk al­tın­da­ki lenf mod­la­rın­da ev­re­si ge­ri­le­yip-kü­çü­lecek (lenf­ler ya da meme tü­müy­le alın­ma­ya­bi­lir) böy­le­ce ame­li­yat böl­ge­si kü­çü­lür, hasta ve dok­tor üze­rin­de­ki yükü aza­lır.

Bu nok­ta­ya ge­lin­me­sin­de­ki en önem­li etken ilaç en­düst­ri­sin­de­ki ge­liş­me­ler­dir.

Erken teş­hi­sin yolu ‘far­kın­da­lık’

Tür­ki­ye’de ilki 1995’te ku­ru­lan ve her 250 bin nü­fu­sa bir KE­TEM/Kan­ser Erken Teş­his, Ta­ra­ma ve Eği­tim Mer­ke­zi; 81 ilde 218 şube, 36 mobil top­lam 254 mer­kez­de ta­ra­ma ya­pı­yor. 2019 yı­lın­da yak­la­şık 7 mil­yon kişi üc­ret­siz kan­ser ta­ra­ma­sın­dan fay­da­lan­dı. Bu hiz­me­te rağ­men (eği­tim se­vi­ye­si­nin yük­sek ol­ma­sı fark et­mi­yor) me­tas­ta­tik yani kol­tuk al­tı­na ya­yıl­mış hasta oranı yüzde 6 iken ge­liş­miş ül­ke­ler­de bu sa­de­ce yüzde 1-2. İleri evre meme kan­se­ri te­da­vi­sin­de 6 ay ila bir yıl, me­tas­ta­tik ol­du­ğun­da ise ömür boyu ke­mo­te­ra­pi gör­me­si ge­re­kir. Oysa erken teş­his ile meme ve lenf­le­ri al­ma­ya gerek kal­ma­dan daha kısa sü­re­de te­da­vi, daha az ilaç kul­la­nı­la­cak, hasta ve ya­kın­la­rı­nın ya­şa­dı­ğı sı­kın­tı­lı sü­reç­te kı­sa­lır. Bu da çok önem­li bir nokta. Çünkü hasta ya­kın­la­rı kan­ser te­da­vi­si sı­ra­sın­da has­ta­dan fazla et­ki­le­ne­bi­lir.

Meme kan­se­ri te­da­vi­sin­de amaç: ame­li­yat-ke­mo­te­ra­pi-rad­yo­te­ra­pi sü­re­cin­de has­ta­ya yan et­ki­le­ri en az, te­da­vi­ye uyu­mu­nu ar­tı­ran yön­tem­le­ri uy­gu­la­mak…

  • Ame­li­yat­tan kork­ma meme kaybı yok, üs­te­lik daha güzel me­me­ye sahip olma şansı var.
  • Ke­mo­te­ra­pi­den kork­ma! Yan et­ki­si az, yeni ilaç­lar ge­liş­ti.
  • Kan­ser te­da­vi­si artık has­ta­yı yoran te­da­vi sü­re­ci değil .
  • Rad­yo­te­ra­pi­den kork­ma! Tek­nik ge­liş­ti, yara yok, komşu or­gan­la­ra zarar ve­ril­mi­yor, üs­te­lik süre bir haf­ta­ya düştü.
  • Kan­ser ta­nı­sı tabii ki ilk önce ka­dı­nı olum­suz et­ki­ler ama mo­ti­vas­yon­la ha­ya­ta bakış açısı olum­lu yönde de­ği­şe­bi­lir.

Ähnliche Artikel

Schreibe einen Kommentar

Deine E-Mail-Adresse wird nicht veröffentlicht. Erforderliche Felder sind mit * markiert

Schaltfläche "Zurück zum Anfang"